Λίγα λόγια για την επιστήμη του ηλεκτρολόγου μηχανικού: 

Ο ηλεκτρισμός είναι κάτι θεμελιώδες στη σύγχρονη ζωή - στην παραγωγή ενέργειας, στις μεταφορές, στην ιατρική, στην πληροφορική, στην τεχνητή νοημοσύνη, στην κρυπτογραφία, στις επικοινωνίες... η λίστα είναι πραγματικά ατελείωτη. Οι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και συντηρούν ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου, μηχανήματα και εξοπλισμό. 

Ο ηλεκτρολόγος μηχανικός ασχολείται με τη μελέτη και την εφαρμογή της φυσικής και των μαθηματικών σε συνδυασμό με στοιχεία του ηλεκτρισμού, των ηλεκτρονικών, και του ηλεκτρομαγνητισμού τόσο σε συστήματα μεγάλης όσο και σε μικρής κλίμακας ώστε να επεξεργαστεί πληροφορίες και να μεταδώσει ενέργεια. Η δουλειά του καλύπτει ένα ευρύ φάσμα από πιο εξειδικευμένα πεδία που περιλαμβάνουν τα ηλεκτρονικά, τους ψηφιακούς υπολογιστές, τη μηχανική ενέργειας, τις τηλεπικοινωνίες, τα συστήματα ελέγχου, τη μηχανική RF, και την επεξεργασία σήματος

Ο όρος ηλεκτρολόγος μηχανικός περιλαμβάνει και την ηλεκτρονική μηχανολογία. Ενώ οι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί εστιάζουν κυρίως στην παραγωγή και τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα, οι ηλεκτρονικοί μηχανικοί ασχολούνται με μικρότερα κυκλώματα και στοιχεία, τα δημιουργούν, τα σχεδιάζουν και τα ελέγχουν, τα εντάσσουν σε συσκευές υπολογιστών και συστήματα κυκλωμάτων που επεξεργάζονται και ασχολούνται επίσης με εφαρμογές χαμηλής τάσης και χαμηλής ισχύος. Για να το θέσουμε απλά, οι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί ασχολούνται με την παροχή και τη ροή ενέργειας, ενώ οι ηλεκτρονικοί μηχανικοί σχεδιάζουν και υλοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές, όπως αυτές που χρησιμοποιούμε κάθε μέρα.

Οι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, ως ηλεκτρολόγοι, εργάζονται, ανάμεσα σε άλλα:

• σε δίκτυα μεταφορών και ηλεκτροδότησης
• στη θέρμανση και ψύξη
• στη παραγωγή και διανομή ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων ανανεώσιμων πηγών
• στη βιομηχανική παραγωγή
• στις κατασκευές
• στον αυτοματισμό
• στην εγκατάσταση και υποστήριξη μηχανών
• σε οργανισμούς μετρήσεων και πιστοποίησης. 

Ως ηλεκτρονικοί μηχανικοί, εργάζονται, ανάμεσα σε άλλα:

• σε εταιρίες πληροφορικής, ως προγραμματιστές, αρχιτεκτονες συστημάτων, σχεδιαστές ολοκληρωμένων λύσεων, κλπ
• στο σχεδιασμό ολοκληρωμένων κυκλωμάτων
• σε συστήματα ανίχνευσης και αυτοματισμού (π.χ. σε αλυσίδες τροφοδοσίας)
• στη βιοϊατρική τεχνολογία
• στη πυρηνική ενέργεια
• στις τηλεπικοινωνίες
• σε υπολογιστικά κέντρα
• στην ασφάλεια συστημάτων

Ανεξάρτητα με το αντικείμενό τους, οι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί συχνά καλούνται να αναλάβουν ρόλους διαχείρισης έργων, όπως να αναπτύξουν και να αναλύσουν σχέδια για διαδικασίες κατασκευής και λειτουργίας, να εκτιμήσουν χρονοδιαγράμματα και κόστη διεκπεραίωσης έργων, να διευθύνουν τη δουλειά τεχνικών, να διεξάγουν δοκιμές, να αναλύουν δεδομένα και να διασφαλίζουν πως όλα ανταποκρίνονται στις ρυθμίσεις που καθορίζουν οι προδιαγραφές ποιότητας και ασφάλειας.

Παρά τον εφαρμοσμένο χαρακτήρα της επιστήμης, οι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί μπορούν να ασχοληθούν με προαγωγή ακόμα και βασικής έρευνας. Πράγματι, τα τελευταία 50 χρόνια 7 Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί έχουν κερδίσει Νόμπελ Φυσικής ή Χημείας.

Σπουδές:

Προφανώς, οι δεξιότητες που αναπτύσσει ένας Ηλεκτρολόγος Μηχανικός μέσα από τις σπουδές του είναι ιδιαίτερα πολύτιμες στη σύγχρονη αγορά εργασίας. Τα μαθήματα που διδάσκονται στα πλαίσια των σπουδών ποικίλλουν ανάλογα με το εκπαιδευτικό ίδρυμα και συνήθως περιλαμβάνουν μαθηματικά, φυσική, μηχανολογία, στατιστική, ηλεκτρικά κυκλώματα,  συστήματα και επικοινωνίες καθώς και εργαστήρια και πρακτικές ασκήσεις. Υπάρχουν επίσης διδακτικές ενότητες εξειδικευμένες στην ηλεκτρολογία και την ηλεκτρονική όπως κυκλώματα και πεδία, αρχιτεκτονική υπολογιστών, σήματα και συστήματα, συστήματα αυτομάτου ελέγχου, τηλεπικοινωνιακά συστήματα, ανάλυση και σχεδιασμός αλγορίθμων, παράλληλα και διανεμημένα συστήματα, αρχιτεκτονική προηγμένων υπολογιστών, κεραίες και διάδοση, προσομοίωση και μοντελοποίηση δυναμικών συστημάτων, οπτικές επικοινωνίες, σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ρομποτική κ.α. 

H εκπαίδευση των φοιτητών διαρκεί πέντε (5) έτη που συνήθως απαρτίζεται από δύο περιόδους σπουδών. Η πρώτη περίοδος (κορμός) έχει διάρκεια 5 εξαμήνων και προσφέρει ισχυρό πυρήνα βασικών γνώσεων υποχρεωτικών μαθημάτων, ενώ η δεύτερη περίοδος διάρκειας 4 εξαμήνων παρέχει γνώσεις εμβάθυνσης,  δηλαδή περιλαμβάνει σύνολα μαθημάτων τα οποία συγκροτούν μία ευρύτερη επιστημονική και εκπαιδευτική ενότητα και συνδυάζονται για να συνθέσουν τις κατευθύνσεις του διπλώματος. Οι φοιτητές μπορούν να επιλέξουν από να ειδικευθουν σε μια από κατεύθυνση όπως π.χ. Ηλεκτρονικής και Συστημάτων, Επικοινωνιών, Πληροφορικής, Ενέργειας.

Γιατί να σπουδάσει κανείς Ηλεκτρολόγος Μηχανικός:

"Κάθε μορφή επαρκώς προηγμένης τεχνολογίας δεν ξεχωρίζει από τη Μαγεία". Τα λόγια ανήκουν στον Arthur C. Clarke, τον διάσημο συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας. Καμία άλλη επιστημονική κοινότητα δεν γεμίζει τον κόσμο με μαγεία όπως οι Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί.

Τρεις ακόμα λόγοι για να σπουδάσεις ηλεκτρολόγος μηχανικός:

Ζήτηση: Ο τομέας αναπτύχθηκε ραγδαία στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, και μαζί του κι η ζήτηση για όσους δημιουργούν, κατανοούν και αναπτύσσουν ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά συστήματα. Οι ευκαιρίες εργοδότησης μετά την αποφοίτηση είναι εξαιρετικές.

Υψηλοί μισθοί: Οι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, ξεκινούν την καριέρα τους υψηλότερα στη μισθολογική κλίμακα από άλλες ειδικότητες.

Προοπτικές: Ο κλάδος των ηλεκτρολόγων μηχανικών είναι στην αιχμή της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών για πολλούς οικονομικούς τομείς, όπως τις μεταφορές, την βιοϊατρική τεχνολογία, τις κατασκευές, την ενέργεια, τη ρομποτική και την πληροφορική.

Προοπτικές καριέρας:

Πολλές είναι οι τάσεις στην τεχνολογία και την οικονομία που αποτελούν προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες καριέρας για τους ηλεκτρολόγους μηχανικούς. Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε:

• Ραγδαία ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών που αγγίζουν την καθημερινότητα των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων των μέσων ενημέρωσης και κοινωνικών δικτύων.
• Επείγουσα ανάγκη για εναλλακτικές και βιώσιμες λύσεις για την ενέργεια, με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές και στην έξυπνη διαχείριση της ενέργειας στους χώρους εργασίας και κατοικίας.
• Επανάσταση στις μεταφορές με έμφαση στην τεχνητή νοημοσύνη και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τις υποδομές που απαιτούν.
• Προηγμένα ασύρματα δίκτυα - που υποστηρίζουν τόσο τεχνολογίες Internet of Things, όσο και εφαρμογές εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας (VR/AR).
• Χρήση τεχνολογίας σε οργανισμούς για την υποστήριξη όλων των επιχειρησιακών διαδικασιών, με έμφαση την αυτοματοποιημένη συλλογή πληροφορίας από όλο το εύρος των εταιρικών δραστηριοτήτων (αισθητήρες, ήχος και εικόνα, συμπεριφορά καταναλωτών, δεδομένα από την εφοδιαστική αλυσίδα, κλπ...).
• Εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη που επαναπροσδιορίζουν συνεχώς τα όρια του εφικτού.

Όλα αυτά δημιουργούν ένα πλαίσιο ισχυρής και αυξανόμενης ζήτησης για ηλεκτρολόγους και ηλεκτρονικούς μηχανικούς. Πράγματι, οι έρευνες δείχνουν άριστες μελλοντικές προοπτικές απασχόλησης και ευκαιρίες περαιτέρω εξειδίκευσης. Χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα και μια καριέρα που να διακρίνεται από τον παραδοσιακό ορισμό της "εργασιακής ασφάλειας", ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα. Είναι περισσότερο οι ευκαρίες που δίνονται για σχετικά εύκολη μεταπήδηση από δουλειά σε δουλειά, συχνά με τη μορφή επαγγελματικής ανέλιξης, που δημιουργούν το συναίσθημα επαγγελματικής σιγουριάς, και όχι η "επαγγελματική σταθερότητα".

Ταυτόχρονα, υπογραμμίζεται και η ανάγκη για έναν Ηλεκτρολόγο Μηχανικό να επικαιροποιεί συνεχώς τις γνώσεις του μαθαίνοντας συνεχώς για νέες τεχνολογίες, μεθόδους, και πρακτικές. Αυτό φυσικά προϋποθέτει και μια αγάπη για το αντικείμενό του ώστε να είναι κάποιος ανοικτός στην συνεχή αυτοβελτίωση, π.χ. μέσω online προγραμμάτων όπως στο coursera, στο udemy, και αλλού. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει πως κάποιoς έμπειρος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός θα βρίσκεται απαραίτητα σε μειονεκτική θέση απέναντι σε νέους απόφοιτους οι οποίοι θα έχουν διδαχθεί στη σχολή τους νεότερες τεχνολογίες ή μεθοδολογίες. Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, οι Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί αλλάζουν σταδιακά επαγγελματικό αντικείμενο στην καριέρα τους και μεταβαίνουν από ανάπτυξη λύσεων σε σχεδιασμό, διαχείριση έργων, και συντονισμό άλλων μηχανικών, δηλαδή σε θέσεις project management, ή ακόμα και σε ανώτερες θέσεις που σχετίζονται με την παραγωγή, τις πωλήσεις ή και θέσεις γενικού management, πιθανώς και με τη βοήθεια και κάποιου επαγγελματικού πτυχίου marketing, project management, ή και ΜΒΑ κάποια στιγμή στην καριέρα του μηχανικού. Οι δεξιότητες αυτές στη διοίκηση έργων και γενικού management βασίζονται στη συσσωρευμένη εμπειρία και είναι αυτές που διασφαλίζουν μια διαρκή ανοδική πορεία στη καριέρα του Ηλεκτρολόγου Μηχανικού.

Συνηθισμένοι εργοδότες για τους ηλεκτρολόγους μηχανικούς αποτελούν οι εταιρείες συμβούλων, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών, οι εταιρείες μηχανικών, οι εταιρείες πληροφορικής, οι κατασκευαστικές εταιρείες, οι εταιρείες ενέργειας, οι βιομηχανίες, οι εταιρείες συγκοινωνιών και κοινής ωφέλειας, και φυσικά ο δημοσιος τομέας. Πολλοί Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί επιλέγουν να εργαστούν και ως ελεύθεροι επαγγελματίες προσφέροντας εξειδικευμένες υπηρεσίες σε εταιρίες στα πλαίσια συγκεκριμένων έργων.

Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό πως είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς τον τυπικό χώρο εργασίας ενός ηλεκτρολόγου μηχανικού. Γραφείο, εργαστήριο, αίθουσες συνεδριάσεων, αεροδρόμια και ξενοδοχεία; Ρωτώντας 10 διαφορετικούς επαγγελματίες δεν είναι σπάνιο να λάβει κανείς 10 διαφορετικές απαντήσεις οι οποίες θα διαφέρουν εξίσου και στα ωράρια, την ένταση της δουλειάς (η οποία αλλάζει συχνά κατά τη διάρκεια ζωής του έργου), την επαφή με κόσμο ή ακόμα και την προβλεψιμότητα του επόμενου έργου...

Διάσημοι που σπούδασαν ηλεκτρολόγοι μηχανικοί

Ο Σερβοαμερικανός  Nilkola Tesla είναι ένας από τους διασημότερους φυσικούς, εφευρέτες, ηλεκτρολόγους και μηχανολόγους μηχανικούς. Είχε ξεχωρίσει ως φοιτητής του Αυστριακού Πολυτεχνείου στο Γκρατς της Αυστρίας, όπου πέρασε σχεδόν τα διπλάσια μαθήματα από όσα απαιτούνταν σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών.

Η επανάσταση που επέφερε η Αμερικανίδα Lynn Conway στο σχεδιασμό του VLSI με το έργο της Mead and Conway, η σταδιοδρομία της στην IBM και η επινόηση μιας γενικευμένης δυναμικής οδηγίας διαχείρισης την καθιστούν μια από τους σπουδαιότερους ηλεκτρολόγους μηχανικούς. Σπούδασε στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) και στη Σχολή Μηχανικών και Εφαρμοσμένης Επιστήμης του Κολούμπια στις ΗΠΑ.

Η Αυστριακή Claire Gmachl, καθηγήτρια στη σχολή ηλεκτρολόγων μηχανικών του Πανεπιστημίου του Πρίνστον είναι διάσημη για τις σπουδές της στα λέιζερ κβαντικής ενίσχυσης (Φυσική Lazer). Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ και απέκτησε το διδακτορικό της ως ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης.

Ο γεννημένος στην Ουγγαρία Αμερικανός Rudolph Kalman ήταν ένας ηλεκτρολόγος μηχανικός, μαθηματικός και εφευρέτης γνωστός κυρίως επειδή ανέπτυξε το φίλτρο Κάλμαν, έναν μαθηματικό αλγόριθμο που χρησιμοποιείται ευρέως στην επεξεργασία σήματος, τα συστήματα ελέγχου, τις οδηγίες, την πλοήγηση και τον έλεγχο.