Η Μηχανολογία είναι ο κλάδος που εφαρμόζει τις αρχές της φυσικής και των μαθηματικών με στόχο τόσο να δημιουργήσει λειτουργικές λύσεις όσο και να βελτιώσει τον κόσμο γύρω μας. Για να τεθεί απλά, οτιδήποτε δεν δημιούργησε η Φύση το δημιούργησε ένας μηχανικός!

Η Μηχανολογία είναι η πιο δημοφιλής και ευρεία επιστήμη μηχανικών. Συγκεκριμένα ασχολείται με τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και τη βελτίωση των μηχανικών στοιχείων και συστημάτων που κάνουν τον κόσμο να υπάρχει και να κιν. Από μεγάλα έργα υποδομής, έως τρένα υψηλής ταχύτητας, τεχνητές καρδιές ακόμα και την παρασκευή πλακών σοκολάτας.

Οι μηχανολόγοι μηχανικοί σε γενικές γραμμές δραστηριοποιούνται σε τέσσερις βασικούς τομείς: 
-ενέργεια
-κατασκευές
-παραγωγή (βιομηχανίες, εργοστάσια) 
-και επίγεια και εναέρια μέσα μεταφοράς.

Τα επαγγελματικά δικαιώματά τους είναι ίδια με αυτά των ηλεκτρολόγων μηχανικών: άλλωστε μέχρι πριν από μερικά χρόνια αποτελούσαν κοινό τμήμα σπουδών. Όπως και οι ηλεκτρολόγοι, έτσι και οι μηχανολόγοι έχουν ένα ευρύτατο πεδίο δράσης στον επαγγελματικό τομέα, αφού εμπλέκονται σε όλους σχεδόν τους τομείς της αγοράς. 

Η Μηχανολογία ασχολείται με ποικίλα μηχανικά προβλήματα όπως η μηχανική των υλικών, η δυναμική των υγρών, η μεταφορά θερμότητας, η μετατροπή ενέργειας, ο σχεδιασμός, οι κατασκευές, τα ηλεκτρομηχανικά συστήματα.

Οι Μηχανολόγοι Μηχανικοί είναι υπεύθυνοι για πολλές από τις τεχνολογίες που αναδύονται και οι οποίες διαμορφώνουν το μέλλον. Ενώ οι εργαζόμενοι σε άλλα πεδία συχνά αναγκάζονται να προσαρμοστούν στη νέα τεχνολογία και σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, οι Μηχανολόγοι Μηχανικοί πρωτοτυπούν καθώς σχεδιάζουν και δημιουργούν νέες λύσεις στα προβλήματα του κόσμου. 

Αν κάποιον τον απασχολεί η υπερθέρμανση του πλανήτη, μπορεί να δουλέψει για μια εταιρεία που κατασκευάζει μηχανές με χαμηλότερες εκπομπές ρύπων ή προϊόντα καθαρής ενέργειας. Αν σε κάποιον αρέσει η τεχνολογία των κινητών τηλεφώνων, οι κολοσσοί της κατασκευής κινητών απασχολούν πολλούς μηχανολόγους μηχανικούς που τους βοηθούν να σχεδιάσουν και να δημιουργήσουν την πιο προηγμένη τεχνολογία. Με λίγα λόγια, πάντοτε θα υπάρχει χώρος στην αγορά εργασίας για δημιουργικούς μηχανικούς που μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.

Ως Μηχανολόγος Μηχανικός, συνεργάζεται κανείς με μηχανικούς άλλων κλάδων, όπως οι πολιτικοί μηχανικοί , οι ηλεκτρολόγους μηχανικοί, οι μηχανικοί υπολογιστών, και άλλα τεχνικά πεδία. Ακόμη, έρχεται σε επαφή με επιχειρηματίες, διευθυντές, διοικητικό προσωπικό, εργάτες κατασκευής, και κατά πάσα πιθανότητα με πελάτες και προμηθευτές της βιομηχανίας.  Ο μηχανικός βρίσκεται στην κατάλληλη θέση ώστε να διδαχτεί από έξυπνους ανθρώπους, που προέρχονται από όλων των ειδών τις σπουδές και τις ειδικότητες.

Τις περισσότερες φορές, κατά τη διάρκεια των σπουδών Μηχανολογίας, το πρώτο και το δεύτερο έτος είναι συνήθως παρόμοια στα περισσότερα Τμήματα. Πιθανότατα καλύπτουν μια εισαγωγή στη Μηχανολογία με διδακτικές ενότητες στα εφαρμοσμένα μαθηματικά, τους υπολογιστές, τη θερμοδυναμική, τον σχεδιασμό και την κατασκευή.

Έπειτα από αυτά, οι φοιτητές/ -τριες έχουν τη δυνατότητα να εξειδικευτούν επιλέγοντας διδακτικές ενότητες που τους ενδιαφέρουν όπως η υπολογιστική μηχανική, η φυσική πυρηνικών αντιδραστήρων, η μηχανική των υγρών και πολλά άλλα.

Οι σπουδές διαρκούν πέντε χρόνια, όπου στο τέλος οι φοιτητές καλούνται να φέρουν εις πέρας την διπλωματική τους εργασία και συχνά έχουν την ευκαιρία πρακτικής άσκησης.

“Προσπαθήστε να πετύχετε την τελειότητα σε ό,τι κάνετε. Πάρτε το καλύτερο που υπάρχει και κάντε το ακόμα καλύτερο. Όταν δεν υπάρχει, σχεδιάστε το”. Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Henry Royce, μηχανικό και “πατέρα” της εμβληματικής Rolls-Royce, που αποτελεί θαύμα της μηχανολογίας ακόμα και σήμερα. Δείχνουν ότι η ενασχόληση με τη μηχανολογία είναι μια διαρκής διαδικασία ανακάλυψης, σχεδιασμού και βελτιστοποίησης. 

Τρεις ακόμα λόγοι για να σπουδάσεις Μηχανολογία: 

Η φύση της Μηχανολογίας:  Ένας/μία μηχανολόγος μηχανικός μαθαίνει πώς δουλεύουν τα πράγματα. Διδάσκεται ότι ακόμη και τα πιο πολύπλοκα συστήματα και συσκευές μπορούν να αποσυναρμολογηθούν σε απλούστερα στοιχεία. Παράλληλα μπορεί να διακρίνει το πώς λειτουργεί καθένα από αυτά τα στοιχεία και πώς αλληλεπιδρά. Ξέρει πώς να απομονώνει και να επιλύει προβλήματα. Είναι εκείνος στον οποίο στρέφονται όλοι όταν κάτι σταματά να δουλεύει ή χρειάζεται να εξηγηθεί η λειτουργία του. 

Οι επιλογές καριέρας: Οι μηχανολόγοι μηχανικοί μπορούν να ακολουθήσουν σταδιοδρομία στον σχεδιασμό, την ανάλυση, την έρευνα, τις κατασκευές, τη διαχείριση έργων (project management), σε πεδία κλασικά αλλά και καινοτόμα, όπως η ενέργεια, η ρομποτική κ.ά. Όσο ο κόσμος προοδεύει, η ανάγκη για μηχανικούς δεν πρόκειται να στερέψει. Αυτή η ποικιλομορφία επιτρέπει στα άτομα να βρουν μια θέση που να ευθυγραμμίζεται με τα ενδιαφέροντα και τις δυνάμεις τους. 

Συνεχείς προκλήσεις:  Ως μηχανολόγος μηχανικός αντιμετωπίζει κανείς προβλήματα που απαιτούν ένα σύνολο εξειδικευμένων δεξιοτήτων. Καλείται να βρίσκει λύσεις σε νέες οικονομικές και τεχνικές προκλήσεις και να χρησιμοποιεί κάθε δεξιότητα και πόρο που έχει στη διάθεσή του. Αυτό σημαίνει πως ορισμένες φορές θα πρέπει να αποκτά εντελώς νέες δεξιότητες εκ του μηδενός και να επαναπρογραμματίζει τον ίδιο του τον εαυτό.

Ενώ η μηχανολογία αποτελεί μια ενδιαφέρουσα καριέρα για πολλούς, έχει δυσκολίες όπως αυστηρές προθεσμίες και χρονοδιαγράμματα, συνεχώς μεταβαλλόμενες τεχνολογίες, είναι (ακόμα) αρκετά ανδροκρατούμενη, μπορεί να ελλοχεύουν θέματα ασφάλειας (αν δουλεύεις σε βιομηχανίες ή σε χώρους με επικίνδυνα μηχανήματα και υλικά), και αν εργάζεσαι με “μπλοκάκι” όπως πολλοί, μπορεί να έχει αβεβαιότητα και το μειονέκτημα της αυτασφάλισης.

Να σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και την Κύπρο Μηχανολογία μπορεί να σπουδάσει κανείς στα παρακάτω Ιδρύματα.  ​​​​​​

Ελλάδα:

• Μηχανολόγων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο 
• Μηχανολόγων Μηχανικών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 
• Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο 
• Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας 
• Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
• Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών
• Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 
• Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής 
• Μηχανολόγων Μηχανικών, Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο 
• Μηχανολόγων Μηχανικών, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος 

Κύπρος:

• Μηχανικού Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου 
• Μηχανολόγων Μηχανικών, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου 
• Μηχανολογική Μηχανική, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
• Μηχανολόγου Μηχανικού, Frederick University 
• Μηχανολόγου Μηχανικού Οχημάτων, Frederick University

Κάθε απόφοιτος Μηχανολογίας έχει ένα μεγάλο φάσμα επιλογών σταδιοδρομίας. Έχει τη δυνατότητα να δουλέψει:

• στις Κατασκευές,
• στη Βιομηχανία,
• στην Ενέργεια,
• στην Τεχνολογία,
• στην Βιοϊατρική,
• στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς,
• στην Αυτοκινητοβιομηχανία,
• στην Εκπαίδευση, ακόμα και
• στον Αεροδιαστημικό τομέα και τους δορυφόρους αν είναι αυτή η φιλοδοξία του.

Επίσης μπορεί να εργαστεί σε συναφείς περιοχές, όπως η έρευνα, οργάνωση, η διοίκηση και η διαχείριση της παραγωγικής διαδικασίας. Μπορεί να επιβλέπει τεχνικά έργα, να ασχολείται με μελέτες (οικονομοτεχνικές, μελέτες μηχανολογικών εγκαταστάσεων, μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενεργειακές μελέτες κ.ο.κ.), να αναλαμβάνει ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις κ.λπ. 

Το επάγγελμα του μηχανολόγου μηχανικού είναι νομοθετικά κατοχυρωμένο και τα επαγγελματικά του δικαιώματα περιγράφονται στο Προεδρικό Διάταγμα 187/2018, όπως αναλυτικά μπορεί κανείς να δει εδώ. 

Οι απόφοιτοι αποκτούν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) έπειτα από εξετάσεις, ενώ μπορούν να εγγραφούν στο Μητρώο Μελετητών και στο Μητρώο Κατασκευαστών (κατηγορίες Η/Μ, βιομηχανικών, ενεργειακών, υδραυλικών έργων) τέσσερα και τρία χρόνια αντίστοιχα μετά την απόκτηση της άδειας άσκησης επαγγέλματος, αφού υποβάλουν τα αναγκαία δικαιολογητικά στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων.

Επιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Φαλλιέρος 
Ευχαριστούμε για τη συμβολή του, τον Γιώργο Γεωργαλά, Μηχανολόγο Μηχανικό