Η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση, η ενεργειακή κρίση, η απώλεια της βιοποικιλότητας – όλα αυτά δεν είναι προβλήματα του μέλλοντος. Είναι προκλήσεις του τώρα. Και οι Επιστήμες Περιβάλλοντος βρίσκονται στην καρδιά της προσπάθειας για να δοθούν λύσεις.

Πρόκειται για ένα ολιστικό και διεπιστημονικό πεδίο, που ενώνει τη βιολογία, τη φυσική, τις γεωεπιστήμες αλλά και στοιχεία από τις οικονομικές επιστήμες. Στόχος; Να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί ο πλανήτης μας και να βρούμε τρόπους να τον προστατεύσουμε — όχι θεωρητικά, αλλά πρακτικά και εφαρμοσμένα.

Οι επιστήμονες περιβάλλοντος δεν είναι απλώς «ερευνητές της φύσης» – είναι πράκτορες αλλαγής. Αναλύουν σύνθετα περιβαλλοντικά προβλήματα, εντοπίζουν τις αιτίες που τα προκαλούν, προτείνουν βιώσιμες λύσεις και βοηθούν ανθρώπους, επιχειρήσεις και οργανισμούς να αλλάξουν τον τρόπο που λειτουργούν, μειώνοντας το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και χτίζοντας ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Από το να διερευνήσουν γιατί εξαφανίζονται ξαφνικά τα πουλιά σε μια περιοχή, μέχρι να καταγράψουν την αύξηση αναπνευστικών προβλημάτων λόγω ρύπανσης, οι επιστήμονες περιβάλλοντος συνδυάζουν επιστημονική γνώση με κοινωνική υπευθυνότητα.

Πολλοί επιστήμονες περιβάλλοντος εργάζονται εντός εταιρειών, προσφέροντας πολύτιμη υποστήριξη σε θέματα περιβαλλοντικής στρατηγικής και βιωσιμότητας. Συμβουλεύουν για πιο φιλικές προς το περιβάλλον συσκευασίες, αναπτύσσουν στρατηγικές ανακύκλωσης και μείωσης εκπομπών CO₂, συντάσσουν εξειδικευμένα reports για την εταιρική κοινωνική ευθύνη και την κυκλική οικονομία, παρακολουθούν τη συμμόρφωση της επιχείρησης με περιβαλλοντικούς κανονισμούς (compliance), ενώ συχνά συμβάλλουν και στην αξιοποίηση προγραμμάτων χρηματοδότησης για την υλοποίηση πράσινων δράσεων. Με άλλα λόγια, βοηθούν τις επιχειρήσεις να αλλάξουν πραγματικά τον τρόπο που λειτουργούν.

Άλλοι εστιάζουν στην ανθρώπινη υγεία και τις επιπτώσεις του περιβάλλοντος σε αυτήν. Κάποιοι ασχολούνται με πολιτικές προστασίας της φύσης και άλλοι με τεχνολογίες βιώσιμης ανάπτυξης.

Κοινός παρονομαστής όλων; Η επιθυμία να κάνουν τον κόσμο καλύτερο. Και αυτό από μόνο του είναι ένας πολύ καλός λόγος για να ασχοληθεί κανείς με τις Επιστήμες Περιβάλλοντος.
 

Η εργασία των επιστημόνων περιβάλλοντος περιλαμβάνει τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων, τη μελέτη καταστάσεων, τη συγγραφή προτάσεων, την υλοποίηση δράσεων και την ανάπτυξη πολιτικών και στρατηγικών σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο.

Παράλληλα, διεξάγουν εξειδικευμένες έρευνες για να εντοπίσουν, να περιορίσουν ή να εξαλείψουν πηγές ρύπανσης ή περιβαλλοντικού κινδύνου που επηρεάζουν τη φύση ή τη δημόσια υγεία. Η επιστημονική τους εργασία περιλαμβάνει τη δειγματοληψία σε αέρα, νερό και έδαφος, την ανάλυση περιβαλλοντικών παραμέτρων και τη μελέτη των αιτίων που συνδέουν τα φαινόμενα αυτά με ανθρώπινες δραστηριότητες. Επιπλέον, συντάσσουν αναφορές και προετοιμάζουν παρουσιάσεις για την κοινοποίηση των ευρημάτων τους σε συναδέλφους, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και το κοινό.

Σε άλλες περιπτώσεις, σχεδιάζουν προγράμματα για την αποτροπή ή αποκατάσταση περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση. Συνεργάζονται με κυβερνητικούς φορείς ή επιχειρήσεις για την εφαρμογή κανονισμών, την υιοθέτηση καλών πρακτικών και την πρόληψη της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Μπορεί να αναλάβουν ακόμη και ελεγκτικό ρόλο, επιθεωρώντας επιχειρήσεις ή αξιολογώντας τις περιβαλλοντικές συνέπειες αναπτυξιακών σχεδίων πριν αυτά εφαρμοστούν.

Το περιβαλλοντικό πεδίο είναι, από τη φύση του, διεπιστημονικό. Οι φοιτητές έρχονται σε επαφή με πολλά γνωστικά αντικείμενα, όπως οι επιστήμες της ατμόσφαιρας, η οικολογία, η περιβαλλοντική χημεία και οι γεωεπιστήμες. Μαθαίνουν να κατανοούν το φυσικό περιβάλλον με επαρκές επιστημονικό υπόβαθρο και να παρακολουθούν τις αλλαγές που προκαλεί η ανθρώπινη δραστηριότητα.

Οι επιστήμες της ατμόσφαιρας εξετάζουν τα φαινόμενα που σχετίζονται με το κλίμα, τη χημεία και τη φυσική της ατμόσφαιρας, ενώ η οικολογία μελετά τις σχέσεις μεταξύ οργανισμών και του περιβάλλοντός τους. Η περιβαλλοντική χημεία εστιάζει στην προέλευση, τη διασπορά και την επίδραση ρυπαντών στο περιβάλλον, ενώ η γεωεπιστήμη εξετάζει τις φυσικές διεργασίες της Γης, συμβάλλοντας στην κατανόηση φυσικών καταστροφών, αποθεμάτων και εδαφικών αλλαγών.

Οι σπουδές στις Επιστήμες Περιβάλλοντος είναι απαιτητικές αλλά ουσιαστικές. Εκτός από θεωρητική κατάρτιση, προσφέρουν εμπειρίες σε εργαστήρια, συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα και πεδία δράσης. Καλλιεργούν δεξιότητες που έχουν μεγάλη ζήτηση στην αγορά εργασίας, ενώ συνδέουν τον φοιτητή με σημαντικά κοινωνικά ζητήματα και πραγματικές προκλήσεις. Η καλή γνώση βασικών οικονομικών εννοιών είναι επίσης ιδιαίτερα χρήσιμη – είτε για τη συγγραφή προτάσεων και την εκτέλεση προϋπολογισμών περιβαλλοντικών έργων, είτε για τη συνεργασία με στελέχη επιχειρήσεων ή οργανισμών που εμπλέκονται στον πράσινο μετασχηματισμό.

Ένα πτυχίο στις Επιστήμες Περιβάλλοντος αποτελεί σημαντικό προσόν για όσους/ες επιθυμούν να εργαστούν σε επιστημονικές θέσεις. Ωστόσο, πολλές θέσεις στον πράσινο τομέα είναι προσβάσιμες και από αποφοίτους άλλων ειδικοτήτων – αρκεί να διαθέτουν γνήσιο ενδιαφέρον για το περιβάλλον και διάθεση να ασχοληθούν ενεργά με τη βιώσιμη ανάπτυξη.
 

 Αν κάποιος βρίσκεται στη φάση επιλογής σπουδών και τον συναρπάζει η ιδέα να εργάζεται για ένα πιο βιώσιμο μέλλον, το πτυχίο Περιβαλλοντικών Επιστημών μπορεί να είναι μια εξαιρετική αφετηρία. Δεν είναι όμως η μόνη. Κάποιος μπορεί να ξεκινήσει από αυτό το πεδίο και, μέσα από την ενασχόληση με διοίκηση έργων, συντονισμό ομάδων ή διαχείριση εταιρικών πόρων, να στραφεί στη συνέχεια σε σπουδές Διοίκησης Επιχειρήσεων ή ένα MBA.

Αντίστοιχα, ένα άτομο που αγαπά κυρίως τη Βιολογία, ίσως να βρει πιο ταιριαστό ένα πτυχίο Βιολογίας – το οποίο επίσης μπορεί να περιλαμβάνει μαθήματα με περιβαλλοντικό περιεχόμενο. Η βασική διαφορά είναι ότι η Βιολογία εμβαθύνει σε έναν επιστημονικό τομέα, ενώ οι Επιστήμες Περιβάλλοντος έχουν πιο ευρύ και διεπιστημονικό χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει ότι οι απόφοιτοι Βιολογίας θα είναι περισσότερο εξειδικευμένοι στο πεδίο της ζωής, ενώ οι απόφοιτοι/ες Περιβαλλοντικών Επιστημών πιθανόν να αποκτήσουν μεγαλύτερη ευχέρεια στη διαχείριση θεμάτων όπως η κυκλική οικονομία, η βιωσιμότητα και η λειτουργία επιχειρήσεων και οργανισμών.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι φοιτητές/τριες Περιβαλλοντικών Επιστημών έχουν συχνότερα πρόσβαση σε δράσεις όπως η πρακτική άσκηση, η συμμετοχή σε περιβαλλοντικές οργανώσεις ή η εθελοντική εργασία στο πεδίο. Τέτοιες εμπειρίες καλλιεργούν δεξιότητες που συχνά κάνουν τη διαφορά στην πρώτη αναζήτηση εργασίας.

«Η γη παράγει αρκετά για να ικανοποιήσει τις ανάγκες κάθε ανθρώπου, όχι όμως την απληστία του», είχε πει ο Μαχάτμα Γκάντι. Η φράση αυτή αποτυπώνει με ακρίβεια τη σύγκρουση ανάμεσα στην ανάγκη για ανάπτυξη και την ευθύνη μας απέναντι στον πλανήτη. Σε μια εποχή που το περιβάλλον απειλείται καθημερινά, οι σπουδές στις Επιστήμες Περιβάλλοντος δεν είναι απλώς επίκαιρες – είναι αναγκαίες.
 

Τρεις ακόμα λόγοι για να σπουδάσει κάποιος Επιστήμες Περιβάλλοντος:

Η φύση των Επιστημών Περιβάλλοντος: Το να εργάζεσαι για ένα πιο βιώσιμο μέλλον, το να συμβάλλεις στη μείωση της ρύπανσης ή να προστατεύεις φυσικούς πόρους, δίνει νόημα στην καθημερινότητά σου. Είναι ένα επάγγελμα που έχει αντίκτυπο, και αυτό δεν μεταφράζεται μόνο σε επαγγελματική επιτυχία αλλά και σε προσωπική ικανοποίηση. Αν σε ενδιαφέρει μια καριέρα που έχει ουσιαστικό περιεχόμενο, που συνδυάζει τη γνώση με την κοινωνική προσφορά, τότε οι Επιστήμες Περιβάλλοντος είναι μια εξαιρετική επιλογή.

Διεπιστημονικότητα: Οι περιβαλλοντικές επιστήμες είναι ένας διεπιστημονικός κλάδος που φέρνει κοντά τη βιολογία, τη χημεία, τη φυσική, τη γεωγραφία, τα οικονομικά και τις κοινωνικές επιστήμες. Μπορεί αυτό να αποτελεί πρόκληση, αλλά είναι ακριβώς αυτή η σύνθεση που επιτρέπει στους επιστήμονες του περιβάλλοντος να βλέπουν τα πράγματα συνολικά, να συνδέουν τα δεδομένα, να κατανοούν τις αλληλεπιδράσεις και να προσφέρουν λύσεις που λαμβάνουν υπόψη όλους τους παράγοντες: οικολογικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς.

Οι προοπτικές: Τα περιβαλλοντικά ζητήματα και η βιώσιμη ανάπτυξη βρίσκονται πλέον στο επίκεντρο της πολιτικής, της οικονομίας, της τεχνολογίας και της επιχειρηματικότητας. Η κυκλική οικονομία, η πράσινη ενέργεια, οι επενδύσεις σε περιβαλλοντικά έργα και οι αλλαγές στις επιχειρησιακές πρακτικές δημιουργούν αυξανόμενη ζήτηση για εξειδικευμένα στελέχη. Οι δεξιότητες που καλλιεργούνται μέσα από αυτές τις σπουδές – ανάλυση, έρευνα, κριτική σκέψη, συνεργασία, επικοινωνία, κατανόηση συστημάτων – είναι δεξιότητες που αποκτούν διαρκώς μεγαλύτερη αξία στην αγορά εργασίας, στην Ελλάδα και διεθνώς.

Ελλάδα

• Αγροτικής Ανάπτυξης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης 
• Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 
• Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 
• Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 
• Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 
• Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης 
• Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου και Σχεδιασμού, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας    
• Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος 
• Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνείο Κρήτης 
• Μηχανικών Περιβάλλοντος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης 
• Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Πατρών 
• Μηχανικών Περιβάλλοντος, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος 
• Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
• Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 
• Περιβάλλοντος, Ιόνιο Πανεπιστήμιο 
• Ωκεανογραφίας και Θαλάσσιων Βιοεπιστημών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου 

Κύπρος

• Πολιτικού Μηχανικού και Μηχανικού Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Κύπρου

Η μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη οικονομία δεν είναι πλέον επιλογή — είναι επιτακτική ανάγκη. Σύμφωνα με έρευνα της McKinsey για την Ευρώπη ("Finding growth within: A new framework for Europe"), μόνο τρεις βασικοί τομείς της οικονομίας —ο κατασκευαστικός τομέας, οι μεταφορές και τα τρόφιμα— μπορούν να δημιουργήσουν επενδυτικές ευκαιρίες που ξεπερνούν τα 1,8 τρισεκατομμύρια ευρώ ετησίως μέχρι το 2030. Και στο επίκεντρο αυτής της πράσινης μετάβασης, βρίσκονται οι επιστήμονες περιβάλλοντος.

Στον κατασκευαστικό τομέα, οι αλλαγές που έρχονται αφορούν νέα υλικά, νέες διαδικασίες και κτίρια που θα είναι πολύ πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Οι επιστήμονες περιβάλλοντος θα συμμετέχουν σε ελέγχους και πιστοποιήσεις, σε μελέτες για την προστασία του εδάφους, του υδροφόρου ορίζοντα και της βιοποικιλότητας. Θα εργαστούν σε δημόσιους φορείς που χαράσσουν πολιτική ή σχεδιάζουν στρατηγικές, αλλά και σε ιδιωτικές εταιρείες που επιδιώκουν συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες για «πράσινες» κατασκευές — όπως τα "παθητικά κτίρια" (ένα Παθητικό Κτίριο χρησιμοποιεί έως και 90% λιγότερη ενέργεια για θέρμανση και ψύξη από τα συμβατικά κτίρια).

Στον τομέα των μετακινήσεων, η ραγδαία εξάπλωση των ηλεκτρικών οχημάτων θα απαιτήσει ριζική αναδιοργάνωση των δημόσιων και ιδιωτικών υποδομών. Από τις πιλοτικές εφαρμογές φόρτισης έως τη συνολική αναδιαμόρφωση του αστικού τοπίου, οι επιστήμονες περιβάλλοντος θα συμμετέχουν στον σχεδιασμό, στην ιεράρχηση των επενδύσεων, στην κατανομή κονδυλίων και στην παρακολούθηση της επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων — κυρίως μέσα από δημόσιους φορείς, αλλά και σε συνεργασία με δήμους και ιδιωτικές εταιρείες.

Στον κρίσιμο τομέα των τροφίμων, οι εξελίξεις αφορούν τόσο την παραγωγή όσο και τη συσκευασία. Η μετάβαση σε μεθόδους καλλιέργειας που χρησιμοποιούν λιγότερο νερό και ενέργεια και η ανάπτυξη συσκευασιών με υψηλή ανακυκλωσιμότητα είναι απαραίτητες για ένα βιώσιμο διατροφικό μοντέλο. Οι επιστήμονες περιβάλλοντος θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή — στον σχεδιασμό νέων διαδικασιών, στη συγγραφή πολιτικών, στον έλεγχο, στην πιστοποίηση, αλλά και στην εφαρμογή αρχών κυκλικής οικονομίας και τη διεκδίκηση περιβαλλοντικών χρηματοδοτήσεων.

Και το εντυπωσιακό είναι πως όλα αυτά αφορούν μόνο τρεις από τους δεκάδες τομείς όπου μπορεί να συμβάλει ένας απόφοιτος Επιστημών Περιβάλλοντος. Από την ενέργεια και τον τουρισμό, μέχρι τη δημόσια υγεία, τις υποδομές, την εκπαίδευση ή την επιχειρηματικότητα, οι ανάγκες για επαγγελματίες με περιβαλλοντική κατάρτιση αυξάνονται σταθερά.

Ένα πτυχίο στις Επιστήμες Περιβάλλοντος δεν είναι απλώς σπουδές με προοπτική. Είναι επένδυση στο μέλλον — το δικό σου, και του πλανήτη.

Μια συχνή ερώτηση από υποψήφιους/ες φοιτητές/τριες και νέους επαγγελματίες είναι αν χρειάζεται απαραίτητα πτυχίο στις Επιστήμες Περιβάλλοντος για να ξεκινήσει κανείς καριέρα στον περιβαλλοντικό τομέα. Συχνά το ερώτημα αυτό προκύπτει από ανθρώπους που είτε έχουν ήδη σπουδάσει κάτι διαφορετικό, είτε ξεκίνησαν σπουδές σε άλλο αντικείμενο αλλά στην πορεία ανακάλυψαν το ενδιαφέρον τους για το περιβάλλον.

Η απάντηση είναι ενθαρρυντική: δεν είναι απαραίτητο το πρώτο σου πτυχίο να είναι περιβαλλοντικό. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου οι απαιτήσεις της αγοράς καλύπτονται μέσω μεταπτυχιακών σπουδών ή επαγγελματικής εξειδίκευσης, ακόμα κι αν το προπτυχιακό σου υπόβαθρο είναι διαφορετικό (π.χ. Οικονομικά, Μηχανική, Βιολογία, Χημεία, Διοίκηση Επιχειρήσεων). Συνεπώς, το ενδιαφέρον και η διάθεση να αποκτήσεις γνώσεις στο αντικείμενο μετρούν περισσότερο από τον «σωστό» τίτλο σπουδών.

Είναι αλήθεια ότι πολλές θέσεις στον περιβαλλοντικό τομέα απαιτούν εξειδίκευση ή πιο τεχνικές/επιστημονικές δεξιότητες – κάτι που μπορεί να καλυφθεί με μεταπτυχιακές σπουδές ή σεμιναριακή κατάρτιση. Η διεπιστημονική φύση των περιβαλλοντικών θεμάτων καθιστά απαραίτητο για πολλούς επαγγελματίες να συνεχίσουν τη μάθηση και μετά το πτυχίο τους. 

Όπως είδαμε και παραπάνω, οι απόφοιτοι Επιστημών Περιβάλλοντος μπορούν να εργαστούν σε πολύ διαφορετικά περιβάλλοντα: στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, σε ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια, σε μη κυβερνητικές οργανώσεις (NGOs), σε εταιρείες και startups. Η εργασία τους μπορεί να έχει πρακτικό χαρακτήρα (π.χ. εδαφολογικές μελέτες, παρακολούθηση ποιότητας νερού), να είναι διοικητική ή στρατηγική (σχεδιασμός πολιτικής, συμμόρφωση με περιβαλλοντικές οδηγίες), ή και καθαρά επιστημονική (έρευνα, ανάπτυξη εργαλείων και δεικτών, αξιολόγηση επιπτώσεων). Η ποικιλία των ρόλων είναι τεράστια – και κάθε μία από αυτές τις διαδρομές έχει κάτι κοινό: τη συμβολή στην προστασία του περιβάλλοντος. Ας δούμε συνοπτικά μερικά "πράσινα" επαγγέλματα:

• μηχανικοί περιβάλλοντος
• σύμβουλοι κλιματικής προστασίας ή περιβαλλοντικών κρίσεων
• υπεύθυνοι σύγχρονων καλλιεργιών (υδροπονιών/βιολογικών καλλιεργειών, κ.ά)
• τεχνικοί εγκατάστασης αντιρρυπαντικών συστημάτων
• επαγγελματίες εγκατάστασης και συντήρησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
• υδρολόγοι ή ειδικοί στη μελέτη της ατμόσφαιρας
• σύμβουλοι σχεδιασμού “έξυπνων/πράσινων” ή "παθητικών" κτιρίων ή και “έξυπνων/πράσινων” πόλεων
• ειδικοί Τεχνητής Νοημοσύνης σε περιβαλλοντικές εφαρμογές
• ειδικοί τεχνικών ανακύκλωσης 
• διαχειριστές ρύπων, αποβλήτων και ανανεώσιμων υλικών
• σύμβουλοι περιβαλλοντικής ανάπτυξης 
• σύμβουλοι βιώσιμης επιχειρηματικότητας

Και στον δημόσιο τομέα;
Στην Ελλάδα, οι απόφοιτοι/ες των Περιβαλλοντικών Επιστημών εντάσσονται στον κλάδο ΠΕ Περιβάλλοντος, σύμφωνα με το προσοντολόγιο που καθορίζει τις ειδικότητες Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ) για θέσεις στο Δημόσιο. Μέσω διαγωνισμών ΑΣΕΠ μπορούν να διεκδικήσουν θέσεις που σχετίζονται με περιβαλλοντικό σχεδιασμό, εποπτεία, έλεγχο, πολιτική και διαχείριση έργων.

Μια ακόμη επαγγελματική επιλογή για τους/τις αποφοίτους των Επιστημών Περιβάλλοντος είναι η διδασκαλία στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Η ένταξη στο Δημόσιο Σχολείο γίνεται μέσω διαγωνισμών του Α.Σ.Ε.Π., είτε με συμμετοχή σε γραπτές εξετάσεις, είτε μέσω μοριοδοτούμενων πινάκων.

Οι πτυχιούχοι των Τμημάτων Περιβάλλοντος εντάσσονται στον κλάδο ΠΕ88 – Γεωπονίας, Διατροφής και Περιβάλλοντος, και ειδικότερα στον υποκλάδο ΠΕ88.05 – Φυσικού Περιβάλλοντος.

Για τον διορισμό στην Εκπαίδευση απαιτείται, επιπλέον, παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια. Αυτή μπορεί να καλύπτεται:

• είτε από πτυχίο της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. 
• είτε από σύγχρονα πανεπιστημιακά προγράμματα που περιλαμβάνουν Παιδαγωγική Επάρκεια
• είτε από αναγνωρισμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα στον τομέα της Εκπαίδευσης.

Φυσικά, οι απόφοιτοι/ες Επιστημών Περιβάλλοντος μπορούν να εργαστούν και στην ιδιωτική εκπαίδευση (φροντιστήρια, ιδιωτικά σχολεία, ΣΑΕΚ-ΙΕΚ) χωρίς συμμετοχή σε διαδικασία του ΑΣΕΠ.