Ποτέ ο κόσμος μας δεν ήταν τόσο «μεγάλος», αλλά και τόσο «μικρός» όσο τώρα. «Μεγάλος» με την έννοια της επέκτασης της ανθρωπότητας σε όλα σχεδόν τα μήκη και πλάτη της γης, και «μικρός» με την έννοια ότι κάθε γωνιά του πλανήτη σήμερα συνδέεται άμεσα με οποιαδήποτε άλλη - λόγω της παγκοσμιοποίησης, του διαδικτύου και των ταχύτατων μέσων μεταφοράς. Βρισκόμαστε με λίγα λόγια στην πιο «εξωστρεφή» στιγμή της Ιστορίας. Το «χωριό» μας πλέον είναι ολόκληρος ο κόσμος και οι δυνάμεις που σχηματίζονται ανάμεσα στα μέρη του, επηρεάζουν σχεδόν τους πάντες. Σκέψου τον πρόσφατο πόλεμο στην Ουκρανία, και το ντόμινο επιπτώσεων που έχει επιφέρει σε μεγάλο κομμάτι του ευρωπαϊκού -και όχι μόνο- πληθυσμού.

Αυτό που περιγράψαμε, σκιαγραφεί την ουσία των Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σχέσεων. Οι Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές δεν είναι μόνο κοινωνικές και πολιτικές σπουδές, είναι και οικονομικές σπουδές – εξαρτάται από το ποια σχολή, ποια κατεύθυνση και ποια μαθήματα θα επιλέξεις. Στο χέρι σου είναι. Σήμερα υπάρχουν τρία τμήματα στην Ελλάδα που είναι αμιγώς διεθνών και ευρωπαϊκών σπουδών και δύο που εστιάζουν περισσότερο στις οικονομικές διεθνείς και ευρωπαϊκές σχέσεις, ενώ υπάρχουν εξαιρετικά αξιόλογα τμήματα και στην Κύπρο (θα τα δούμε παρακάτω). Όλα έχουν έναν κοινό «παρονομαστή»: σε εξοικειώνουν με όσα ξεπερνούν τα εθνικά μας σύνορα: ευρωπαϊκοί θεσμοί, διεθνείς θεσμοί, εμπόριο, διπλωματία, διακυβέρνηση, δίκαιο, πολιτικά συστήματα. Αλλά θα ασχοληθείς και με ανθρώπινα δικαιώματα, παγκόσμια κατανομή πλούτου και παγκόσμια φτώχεια, μετανάστευση, προβλήματα και σχέσεις ανάμεσα στις χώρες του κόσμου, θέματα στρατηγικής, διαπραγματεύσεων και γενικώς εξωτερικής πολιτικής. Με λίγα λόγια μαθαίνεις πώς τα εθνικά συμφέροντα βρίσκουν σημείο επαφής με τα ευρωπαϊκά ή διεθνή συμφέροντα, ώστε να αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί, τους κοινούς κινδύνους και τις κοινές προκλήσεις που εμφανίζονται. Ας μας επιτραπεί το σχόλιο, ότι τελικά οι Διεθνείς και Ευρωπαϊκές σπουδές είναι διεπιστημονικές σπουδές αφού αντλούν υλικό από την πολιτική επιστήμη, την ιστορία, το δίκαιο και την οικονομική επιστήμη, αλλά προπάντων είναι «σπουδές ειρήνης».

Φοιτώντας σε αυτό το πεδίο λαμβάνεις ένα υψηλό επίπεδο μόρφωσης και γνώσεων, αλλά και την ικανότητα να σκέφτεσαι out-of-the-box, αν αναλογιστείς ότι η χώρα μας είναι το κουτί και όλος ο κόσμος είναι ο χώρος που την περιβάλλει.

«Πόλεμος είναι όταν αλληλοσκοτώνονται άνθρωποι που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, επειδή κάποιοι άλλοι, που γνωρίζονται καλά μεταξύ τους, δεν κατάφεραν να συνεννοηθούν». Η φράση ανήκει στον Γάλλο ποιητή, Πωλ Βαλερύ και δείχνει την αξία της διπλωματίας και των καλών Διεθνών Σχέσεων για την ανθρωπότητα. 

Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να σπουδάσει κάποιος Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές:

Η φύση των σπουδών:  Με ένα πτυχίο στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές αποκτάς βαθύτερη κατανόηση για την παγκόσμια πολιτική σκηνή, τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, την παγκοσμιοποίηση, την τρομοκρατία και τα δικαιώματα του πολίτη. Όλα αυτά θα σου χρησιμεύσουν στη ζωή σου ανεξαρτήτως της μετέπειτα επαγγελματικής σου καριέρας. 

Οι προοπτικές των σπουδαστών/τριών: Με ένα πτυχίο στις Διεθνείς Σπουδές μπορεί κανείς να αναλάβει ρόλους, καίριους για το μέλλον των ανθρώπων παγκοσμίως. Πέρα όμως από την πολιτική και τη διπλωματία, του ανοίγονται κι άλλοι ορίζοντες σε πολλά ενδιαφέροντα επαγγέλματα όπου μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για την ανθρωπότητα. 

Οι περιζήτητες δεξιότητες: Εκτός από τις ευρείες επιλογές καριέρας (που θα δούμε και παρακάτω), το καλό με τις Διεθνείς Σπουδές είναι ότι σου καλλιεργούν δεξιότητες που είναι άκρως περιζήτητες. Δεξιότητες όπως η πολύ-πολιτισμική ενσυναίσθηση, η δεξιότητα της διαπραγμάτευσης, η δεξιότητα της ψύχραιμης επίλυσης προβλημάτων, η ανάληψη αποφάσεων, η αναλυτική σκέψη και η πειθώ. 

Οι άνθρωποι που ασχολούνται με Ευρωπαϊκά και Διεθνή θέματα, μερικές φορές δέχονται πυρά και βέλη από εθνικιστικά κόμματα και οργανώσεις.

Ως επαγγελματίας αυτού του πεδίου, πρέπει να έχεις «γερό στομάχι», να αντέχεις να τα βάζεις με παγιωμένα συμφέροντα, να έχεις ακεραιότητα και να βλέπεις τα πράγματα σφαιρικά. Επίσης μπορεί να χρειαστεί να περάσεις μεγάλο μέρος της επαγγελματικής -και μη- ζωής σου, εκτός της χώρας σου και μακριά από το σπίτι σου. Αν δεν σου αρέσει αυτή η προοπτική, τότε καλύτερα να το ξανασκεφτείς.

Μια άλλη δυσκολία είναι ότι πολλές φορές θα λειτουργείς ως ενδιάμεσος σε κάθε είδους διαμεσολάβηση, οπότε μπορεί να νιώσεις σαν «σάκος του μποξ» ανάμεσα σε αντικρουόμενες πολιτικές ή οικονομικές δυνάμεις.

Ελλάδα

• Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιά
• Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο
• Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 

*αν προτιμάς τμήματα περισσότερο προσανατολισμένα στο οικονομικό σκέλος των Διεθνών Σχέσεων (4ο πεδίο, Οικονομικές Επιστήμες) δες αυτά:

• Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών, Οικονομικό́ Πανεπιστήμιο Αθηνών
• Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας  

Κύπρος

• Διεθνείς Σχέσεις και Ευρωπαϊκές Σπουδές, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
• Διεθνείς Σχέσεις και Ασφάλεια, Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου 

Οι πτυχιούχοι των τμημάτων Διεθνών και Ευρωπαϊκών σπουδών μπορούν να καλύψουν θέσεις εργασίας ανάλογα  με την κατεύθυνση που επέλεξαν (π.χ. στο κοινωνικό ή οικονομικό σκέλος περισσότερο). Και όπως πάντα, αν ακολουθήσουν μεταπτυχιακές σπουδές, οι προοπτικές απασχόλησης διευρύνονται. 

Σε γενικές γραμμές, οι πτυχιούχοι των Διεθνών και Ευρωπαϊκών σπουδών απασχολούνται:

• σε Διεθνείς Οργανισμούς
• σε Κρατικές Υπηρεσίες
• σε ΔΕΚΟ
• σε έντυπα και ηλεκτρονικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Δημόσιες Σχέσεις
• σε Τομείς Διεθνών Σχέσεων παραγωγικών φορέων
• σε Ερευνητικά Κέντρα
• σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις
• στη διοίκηση διεθνών επιχειρήσεων, 
• σε επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς εισαγωγών – εξαγωγών
• στη διαχείριση ευρωπαϊκών ερευνητικών και άλλων αναπτυξιακών προγραμμάτων

Επιπλέον, είναι πολύτιμοι

• σε διεθνή γραφεία συμβούλων
• σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε άλλες χώρες
• σε επενδυτικούς και χρηματοοικονομικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις
• σε διεθνείς νομικές υπηρεσίες
• σε θέσεις αναλυτών της διεθνούς πολιτικής 
• σε θέσεις πολιτικών αναλύσεων και σφυγμομετρήσεων 
• σε τομείς διεθνούς μάρκετινγκ.

Τέλος, μπορούν να απασχοληθούν

• Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως καθηγητές/τριες (οι απόφοιτοι των τμημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιά και του Παντείου Πανεπιστημίου εντάσσονται στον Κλάδο Π.Ε. 78 Κοινωνικών Επιστημών. Οι απόφοιτοι του τμήματος του Πανεπιστημίου Μακεδονίας εντάσσονται στα Π.Ε. ανάλογα με την κατεύθυνσή τους. Αν επιλέξουν κατεύθυνση «Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών», εντάσσονται στο Π.Ε. 80 Οικονομίας, ενώ, αν επιλέξουν κατεύθυνση «Πολιτικών Σπουδών και Διπλωματίας» εντάσσονται στο Π.Ε. 78, Κοινωνικών Επιστημών) 

*Σημαντικό είναι να γνωρίζεις ότι οι πτυχιούχοι του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας έχουν το δικαίωμα εγγραφής στο Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Οι πτυχιούχοι του τμήματος Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου, έχουν δικαίωμα εγγραφής στο Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, με την προϋπόθεση ότι τουλάχιστον το 50% των μαθημάτων κορμού είναι οικονομικής κατεύθυνσης. 

Τι ισχύει αν θες να μπεις στο Διπλωματικό Σώμα

Πολλοί υποψήφιοι ενδιαφέρονται για το Διπλωματικό Σώμα. Για να γίνει κάποιος διπλωμάτης πρέπει να αποφοιτήσει από τη Διπλωματική Ακαδημία. Στη Διπλωματική Ακαδημία μπορούν να εισαχθούν πτυχιούχοι Πανεπιστημίου, χωρίς περιορισμό στο γνωστικό αντικείμενο του τίτλου σπουδών τους εφόσον περάσουν με επιτυχία τόσο τα μαθήματα όσο και τη συνέντευξη του εισαγωγικού διαγωνισμού της Ακαδημίας. Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στον ειδικό διαγωνισμό που διενεργεί, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο το Υπουργείο Εξωτερικών είναι και η γνώση της αγγλικής και της γαλλικής γλώσσας.

 Δες περισσότερα για το Διπλωματικό Σώμα εδώ.

Επιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Φαλλιέρος