Αισθητήρες, δεδομένα, πίστες και χιλιοστά του δευτερολέπτου· πίσω από κάθε γύρο ενός μονοθέσιου κρύβεται μια ομάδα μηχανικών που φροντίζει ώστε τα πάντα να λειτουργούν τέλεια.

Ο Ορέστης Μπάτσης, Electronic Systems Engineer στη Formula 1, μιλάει στο eduguide και εξηγεί τι σημαίνει να ζεις καθημερινά μέσα στην τεχνολογία και την ταχύτητα.
 
1. Αν έπρεπε να εξηγήσετε σε έναν/μία μαθητή/τρια ποιος είναι ο ρόλος σας στη Formula 1 — πώς θα το περιγράφατε με απλά λόγια;

Ο ρόλος μου λέγεται επίσημα Electronic Systems Engineer. Ασχολούμαι με τους αισθητήρες του μονοθέσιου, τις ηλεκτρονικές μονάδες ελέγχου (τους «εγκεφάλους») και τη ροή δεδομένων από το αμάξι προς το γκαράζ.

Στο γραφείο, ανάλογα με την περίοδο, οι ασχολίες ποικίλουν. Σε αγωνιστική περίοδο, πριν ή μετά από έναν αγώνα, οι βασικές αρμοδιότητες είναι η επεξεργασία δεδομένων του αγώνα ή/και συγκεκριμένων αισθητήρων, ώστε να επιλυθούν τυχόν ζητήματα ή σφάλματα που έγιναν κατά τη διάρκεια του αγώνα, ή να διερευνηθούν συμπεριφορές υποσυστημάτων με σκοπό τη βελτίωση χρόνου και απόδοσης.

Τη χειμερινή περίοδο, που δεν διεξάγονται αγώνες και η ομάδα σχεδιάζει το μελλοντικό μονοθέσιο, οι κύριες αρμοδιότητές μου είναι ο ορισμός των κυκλωμάτων και η διασύνδεση των υποσυστημάτων του μονοθέσιου, ο σχεδιασμός σχηματικών και άλλων τεχνικών εγγράφων με σκοπό την παραγωγή τους από την ίδια την ομάδα ή από εξωτερικούς συνεργάτες, καθώς και ο έλεγχος μεμονωμένων συστημάτων ώστε να εξασφαλιστεί η επιθυμητή συμπεριφορά τους στο εργαστήριο.

Στην πίστα, οι τεχνικοί ξεκινούν να συναρμολογούν το μονοθέσιο, το οποίο φτάνει σε κομμάτια σε κάθε πίστα. Αρχικά, η δουλειά μου είναι να εξασφαλίζω, μέσα από διαδικασίες και τεστ, ότι τα υποσυστήματα (φρένα, υδραυλικά, κιβώτιο ταχυτήτων κ.ά.) λειτουργούν σωστά — τόσο ως αποτέλεσμα της σωστής συναρμολόγησης, όσο και για να αποκλειστούν τυχόν ζημιές από προηγούμενο αγώνα. Οι διαδικασίες αυτές ακολουθούνται με αυστηρή ιεραρχία, ώστε να διασφαλίζεται η πλήρης λειτουργικότητα του μονοθέσιου, η ασφάλεια του οδηγού, αλλά και η ακρίβεια των μετρήσεων από τους αισθητήρες — κάτι που επιτρέπει στους υπόλοιπους μηχανικούς να εντοπίζουν πού μπορεί να βελτιωθεί η απόδοση του αυτοκινήτου.

Κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δοκιμών (free practice), ο ρόλος μου είναι να παρακολουθώ όλα τα δεδομένα του μονοθέσιου και να εντοπίζω σφάλματα, δυσλειτουργίες ή μη θεμιτές συμπεριφορές των υποσυστημάτων, ώστε — με τη βοήθεια των τεχνικών — να τα επιδιορθώνουμε εγκαίρως. Έτσι εξασφαλίζουμε τον μέγιστο δυνατό χρόνο δοκιμών και πολύτιμη εμπειρία τόσο για τον οδηγό όσο και για τους υπόλοιπους μηχανικούς.

2. Πώς συνεργάζεστε οι μηχανικοί διαφορετικών ειδικοτήτων μέσα στην ομάδα;

Όπως σωστά φαντάζεται κανείς, υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί μηχανικοί που εργάζονται στην ομάδα, με κοινό στόχο να κάνουν το μονοθέσιο πιο γρήγορο και πιο αξιόπιστο. Για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζεται άριστη επικοινωνία και αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών — τις περισσότερες φορές σε μορφή δεδομένων, τόσο από το ίδιο το μονοθέσιο όσο και από μελέτες που γίνονται εκτός πίστας.

Κάθε μηχανικός (για παράδειγμα, ο μηχανικός ελαστικών) είναι υπεύθυνος για τον τομέα του, αλλά συχνά χρειάζεται δεδομένα από κάποιον άλλον (π.χ. τον μηχανικό δυναμικής οχήματος ή ανάρτησης). Σε αυτές τις περιπτώσεις ανταλλάσσονται πληροφορίες, όπως καμπύλες απόκρισης της ανάρτησης σε στατικές ή δυναμικές συνθήκες. Από αυτές, ο μηχανικός ελαστικών εξάγει συμπεράσματα, τα οποία μεταφέρει στον race engineer και στη συνέχεια στον οδηγό. Αυτή είναι μια τυπική διαδικασία μεταφοράς πληροφορίας στο πλαίσιο ενός αγώνα.

3. Το Formula Student φαίνεται να υπήρξε καθοριστική εμπειρία για εσάς — τι θα συμβουλεύατε έναν/μια φοιτητή/τρια που σκέφτεται να συμμετάσχει;

Πράγματι, η συμμετοχή μου στην ομάδα Prom Racing ήταν από τις πιο σωστές και καθοριστικές επιλογές της ζωής μου. Μέσα από την ομάδα έμαθα να εφαρμόζω πρακτικά τις γνώσεις του αμφιθεάτρου, να επικοινωνώ με μηχανικούς διαφορετικών ειδικοτήτων και να παίρνω αποφάσεις βάσει δεδομένων του μονοθεσίου — τωρινών και παλαιότερων.

Θα συνιστούσα σε κάθε φοιτητή ή φοιτήτρια που θέλει να ακολουθήσει καριέρα στον μηχανοκίνητο αθλητισμό να συμμετάσχει σε μια τέτοια ομάδα. Σχεδόν κάθε πανεπιστήμιο με σχολές μηχανικών διαθέτει μία. Είναι μια εμπειρία ζωής που διδάσκει συνεργασία, επιμονή και αφοσίωση σε έναν κοινό στόχο. Αυτά είναι πολύτιμα εφόδια που δεν μαθαίνονται στα θρανία, αλλά αποκτώνται στην πράξη.

Βέβαια, οι ώρες που απαιτούνται είναι πολλές — και πρέπει να είναι, γιατί το εγχείρημα είναι απαιτητικό. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραμεληθούν οι σπουδές. Η ισορροπία χρόνου και ενέργειας είναι λεπτή. Προσωπικά, για να καταφέρω και τα δύο (σπουδές στη σχολή ΗΜΜΥ και συμμετοχή στην Prom Racing), θυσίασα πολλές εξόδους και προσωπικό χρόνο, κάτι που τελικά απέδωσε καρπούς, τόσο στην ομάδα όσο και στην επαγγελματική μου πορεία.

4. Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο ή μια νέα που αγαπά τα αυτοκίνητα και ονειρεύεται να εργαστεί κάποτε στη Formula 1, αλλά δεν γνωρίζει από πού να ξεκινήσει;

Θα του/της έλεγα να το θέσει ως πραγματικό στόχο. Τίποτα δεν έρχεται χωρίς προσπάθεια και πολλή δουλειά. Αρχικά, χρειάζεται να ακολουθήσει μια σχετική σχολή (οποιαδήποτε ειδικότητα μηχανολογίας) και στη συνέχεια να αποκτήσει πρακτική εμπειρία μέσα από φοιτητικές ομάδες όπως Formula Student, διαστημικές ή αεροναυτικές ομάδες, καθώς και πρακτικές σε τεχνολογικές εταιρείες — είτε ως internships είτε ως θέσεις εργασίας — παράλληλα με τις σπουδές. Αυτή η συνταγή δημιουργεί ολοκληρωμένους μηχανικούς.

Έπειτα, χρειάζεται επιμονή: να σταλούν πολλές αιτήσεις σε διάφορες εταιρείες ή ομάδες (κυρίως στο εξωτερικό, στην περίπτωση του μηχανοκίνητου αθλητισμού), συνοδευόμενες από ένα προσεγμένο βιογραφικό και μια περιγραφή της πορείας και των εμπειριών του υποψηφίου. Πολλές απαντήσεις θα είναι αρνητικές, ακόμη περισσότερες δεν θα έρθουν ποτέ, αλλά λίγες — και σημαντικές — θα είναι θετικές. Εκεί είναι που πρέπει να εστιάσει κανείς, να προετοιμαστεί σωστά για τη συνέντευξη και να δείξει ότι έχει να προσφέρει, αλλά και να μάθει, από την πρώτη του επαγγελματική εμπειρία.

Ο Ορέστης Μπάτσης είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών, απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Στο τρίτο έτος των σπουδών του εντάχθηκε στη φοιτητική ομάδα Prom Racing, η οποία μελετά, σχεδιάζει και κατασκευάζει κάθε χρόνο ένα αγωνιστικό μονοθέσιο που συμμετέχει στους διεθνείς φοιτητικούς διαγωνισμούς Formula Student σε όλη την Ευρώπη.
Κατά τη διάρκεια του πέμπτου έτους της σχολής, ξεκίνησε να υποβάλλει αιτήσεις και βιογραφικά σε ομάδες της Formula 1 και άλλων κατηγοριών του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Ύστερα από αρκετές συνεντεύξεις, η τότε Alpha Tauri τον δέχθηκε στην ομάδα της — κι έτσι ξεκίνησε η επαγγελματική του πορεία στη Formula 1.

#Σπουδές Ηλεκτρολόγου-Μηχανικού

Μπορείς να διαβάσεις εδώ περισσότερα για τις συγκεκριμένες επιστήμες, ενώ όλα τα σχετικά προπτυχιακά προγράμματα που προσφέρονται σε Ελλάδα και Κύπρο βρίσκονται συγκεντρωμένα εδώ.

Κι αν έχεις ήδη ολοκληρώσει τις προπτυχιακές σου σπουδές, μπορείς να αναζητήσεις το μεταπτυχιακό που ταιριάζει στις φιλοδοξίες σου στη μηχανή αναζήτησης του eduguide, χρησιμοποιώντας λέξεις-κλειδιά όπως «Μηχανική», «Ηλεκτρολογία», «Electrical Engineering» κ.ά.