Γιατί έγινε η μεγάλη κρίση του 2008; Πώς γίνεται οι γυναίκες να πληρώνονται ακόμα λιγότερο από τους άνδρες; Και γιατί, ενώ οι χώρες πλουτίζουν, πολλοί άνθρωποι δεν γίνονται πιο ευτυχισμένοι;

Αν σου αρέσει να κάνεις τέτοιες ερωτήσεις και να ψάχνεις τις απαντήσεις, τότε ίσως η Οικονομική Επιστήμη να είναι το κατάλληλο πεδίο για σένα.

Τα Οικονομικά είναι κάτι παραπάνω από αριθμούς και γραφήματα – είναι μια κοινωνική επιστήμη που ασχολείται με το πώς παράγεται, μοιράζεται και χρησιμοποιείται ο πλούτος. Συνδέεται με την πολιτική, τη νομική, τη γεωγραφία, την κοινωνιολογία – και φυσικά με την καθημερινότητά μας. Οι οικονομολόγοι προσπαθούν να βρουν λύσεις σε μεγάλα προβλήματα: πώς να διανέμεται δίκαια το εισόδημα, ποια τεχνολογία να χρησιμοποιηθεί, πώς να αναπτυχθεί μια οικονομία χωρίς να αφήνει πίσω ανθρώπους ή το περιβάλλον.

Τα Οικονομικά δεν είναι κάτι μακρινό ή μόνο για όσους δουλεύουν σε τράπεζες. Είναι παντού γύρω μας: από την τιμή του κινητού που θες να αγοράσεις, μέχρι το πόσα παίρνεις στο πρώτο σου part-time. Όταν σπουδάζεις Οικονομικά, μαθαίνεις να καταλαβαίνεις γιατί ανεβαίνουν οι τιμές, τι σημαίνει πληθωρισμός, πώς παίρνονται οικονομικές αποφάσεις σε μια επιχείρηση ή ακόμα και σε ένα κράτος. Οι οικονομολόγοι χρησιμοποιούν μαθηματικά, στατιστική και ειδικές τεχνικές (όπως η οικονομετρία – μη σε τρομάζει η λέξη!) για να αναλύουν δεδομένα και να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει στην οικονομία.

Επαγγελματικές Προοπτικές

Ένας/μία απόφοιτος/η Οικονομικών δεν περιορίζεται σε έναν μόνο τύπο καριέρας. Τα Οικονομικά είναι ένα από τα πιο «ευέλικτα» πτυχία, γιατί σου προσφέρουν δεξιότητες που ζητούνται σε πολλούς τομείς — και σε Ελλάδα και σε εξωτερικό. Παρακάτω παρουσιάζονται μερικές από τις βασικές επιλογές σταδιοδρομίας για αποφοίτους Οικονομικών — μαζί με τις απαιτήσεις και προκλήσεις τους.

 Οι απόφοιτοι/ες των τμημάτων Οικονομικών Επιστημών μπορούν να σταδιοδρομήσουν:

Ως Οικονομολόγοι

Πρόκειται για έναν ρόλο που συνδυάζει ανάλυση, έρευνα και στρατηγική σκέψη. Ο επαγγελματίας Οικονομολόγος παρακολουθεί την πορεία της οικονομίας, αναλύει δεδομένα και τάσεις, ερμηνεύει οικονομικούς δείκτες και διαμορφώνει προβλέψεις για το μέλλον. Παράλληλα, συντάσσει εκθέσεις και παρουσιάζει τα συμπεράσματά του σε πελάτες ή οργανισμούς, προσφέροντας συμβουλές που επηρεάζουν την οικονομική ή δημόσια πολιτική. Για να ασκήσει κάποιος το επάγγελμα αυτό με επιτυχία, χρειάζεται όχι μόνο πτυχίο Οικονομικών, αλλά και περαιτέρω εξειδίκευση – συχνά μέσω μεταπτυχιακών σπουδών στην Οικονομική Ανάλυση, τη Δημόσια Πολιτική ή τα Μακροοικονομικά. Απαραίτητες θεωρούνται επίσης δεξιότητες όπως η ικανότητα ανάλυσης δεδομένων, η εξοικείωση με εργαλεία όπως το Excel ή στατιστικά προγράμματα, καθώς και η ικανότητα να παρουσιάζει κανείς πολύπλοκα θέματα με σαφή και κατανοητό τρόπο.

Στον τομέα της Τραπεζικής

Η καριέρα στον τομέα της Τραπεζικής αποτελεί μια από τις πιο δημοφιλείς επαγγελματικές επιλογές για τους αποφοίτους Οικονομικών, καθώς συνδυάζει σταθερότητα, προοπτική επαγγελματικής ανέλιξης και, σε πολλές περιπτώσεις, υψηλό επίπεδο αμοιβών. Η εργασία σε αυτόν τον τομέα απαιτεί άνεση με τους αριθμούς, καλή γνώση εργαλείων ανάλυσης (όπως Excel, Power BI ή εξειδικευμένα τραπεζικά λογισμικά), αλλά και ισχυρές επικοινωνιακές δεξιότητες, καθώς ο/η οικονομολόγος καλείται να εξηγεί πολύπλοκα χρηματοοικονομικά ζητήματα με σαφήνεια στους πελάτες ή στους συναδέλφους του. Ανάλογα με την εξειδίκευση και την εμπειρία, οι επαγγελματίες του χώρου μπορούν να απασχοληθούν σε εμπορικές ή επενδυτικές τράπεζες, σε πιστωτικά ιδρύματα, σε εταιρείες leasing, factoring ή ακόμα και σε διεθνή τραπεζικά ιδρύματα με έδρα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. 

Στον τομέα της Λογιστικής και Ελεγκτικής

Η Λογιστική αποτελεί έναν από τους πιο σταθερούς και δομημένους τομείς απασχόλησης για τους αποφοίτους Οικονομικών. Αν και το πτυχίο Οικονομικών προσφέρει μια πολύ καλή βάση, απαιτείται συχνά περαιτέρω εξειδίκευση και επαγγελματικά προσόντα για την πλήρη άσκηση του επαγγέλματος. Η καριέρα μπορεί να ξεκινήσει από θέση βοηθού λογιστή ή εκπαιδευόμενου σε κάποια επιχείρηση ή λογιστικό γραφείο, και στη συνέχεια να εξελιχθεί σε ρόλους όπως φοροτεχνικός, λογιστικός διευθυντής, επιχειρησιακός σύμβουλος ή εσωτερικός ελεγκτής. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ίδιες οι επιχειρήσεις χρηματοδοτούν τις απαραίτητες πιστοποιήσεις για τους υπαλλήλους τους, όπως τον διεθνώς αναγνωρισμένο τίτλο ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) ή άλλες αντίστοιχες πιστοποιήσεις.

Η Ελεγκτική αποτελεί συγγενή και ταυτόχρονα εξειδικευμένο κλάδο της Λογιστικής. Αντικείμενό της είναι η εξωτερική αξιολόγηση των λογιστικών βιβλίων και των οικονομικών καταστάσεων μιας επιχείρησης. Οι ελεγκτές – και ειδικότερα οι Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές (ΟΕΛ) – ελέγχουν αν οι οικονομικές πληροφορίες μιας εταιρείας ανταποκρίνονται στις ισχύουσες νομοθετικές και λογιστικές διατάξεις. Ο ρόλος τους είναι κρίσιμος, καθώς παρέχουν εγγυήσεις διαφάνειας και αξιοπιστίας προς επενδυτές, μετόχους και δημόσιες αρχές. Για να αποκτήσει κάποιος την άδεια άσκησης επαγγέλματος ΟΕΛ, θα πρέπει να επιτύχει στις εξετάσεις του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών (ΣΟΕΛ).

Στον τομέα του Επιχειρείν και της Επιχειρηματικής Συμβουλευτικής

Ο ρόλος του οικονομικού ερευνητή ή αναλυτή απαιτεί εις βάθος κατανόηση των οικονομικών θεωριών και μοντέλων, καθώς και ικανότητα σύνθεσης δεδομένων για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Το επάγγελμα αυτό συνδυάζει τη θεωρία με την πράξη και απευθύνεται σε άτομα με δυνατές αναλυτικές δεξιότητες, μαθηματική σκέψη και ικανότητες επίλυσης σύνθετων προβλημάτων. Ενδέχεται να εργάζονται σε τμήματα στρατηγικής, ανάπτυξης, οικονομικού σχεδιασμού ή και στην έρευνα αγοράς.

Μια ακόμη δυναμική επιλογή είναι η καριέρα στον τομέα της επιχειρηματικής συμβουλευτικής. Εδώ, ο/η οικονομολόγος είτε εργάζεται εσωτερικά σε έναν οργανισμό είτε δρα ως εξωτερικός σύμβουλος, εξυπηρετώντας πολλούς πελάτες ταυτόχρονα. Παρέχει υπηρεσίες όπως: ανάλυση και αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων, σχεδιασμό επιχειρηματικής στρατηγικής, υποστήριξη σε θέματα εταιρικής χρηματοδότησης, δημιουργία οικονομοτεχνικών αναφορών και μοντέλων.

Στον Δημόσιο τομέα

Το πτυχίο Οικονομικών είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και επιθυμητό σε πλήθος τομέων του δημόσιου τομέα, από την οικονομική διαχείριση και τον φορολογικό έλεγχο, έως τον σχεδιασμό δημόσιας πολιτικής και τις μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση. Οικονομολόγοι εργάζονται σε υπουργεία, δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, δημόσιες επιχειρήσεις, ελεγκτικούς φορείς και ανεξάρτητες αρχές. Ένας/μία οικονομολόγος στο Δημόσιο μπορεί να συμμετέχει σε: φορολογικούς και δημοσιονομικούς ελέγχους, οικονομικό σχεδιασμό κρατικών υπηρεσιών, ανάλυση κινδύνου και εκτιμήσεις κόστους, σχεδιασμό ενεργειακών ή κοινωνικών πολιτικών, υποστήριξη της χάραξης δημόσιας πολιτικής και προγραμμάτων ΕΣΠΑ, συμμετοχή σε επιτροπές για προμήθειες, διαγωνισμούς και αξιολογήσεις. Η πρόσβαση στον Δημόσιο Τομέα γίνεται μέσω διαγωνισμών του ΑΣΕΠ (Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού). Οι πτυχιούχοι Οικονομικών εντάσσονται στην ειδικότητα ΠΕ Οικονομικού.

Στον τομέα της Αναλυτικής των Επιχειρήσεων (Business analytics)

Η Αναλυτική των Επιχειρήσεων είναι ένας σύγχρονος και ραγδαία αναπτυσσόμενος κλάδος, στον οποίο οι οικονομικές γνώσεις συναντούν τα δεδομένα και την τεχνολογία. Ο/η επαγγελματίας σε αυτόν τον τομέα αναλύει δεδομένα, εντοπίζει τάσεις, προβλέπει συμπεριφορές και βοηθά τις επιχειρήσεις να πάρουν στρατηγικές αποφάσεις με βάση τεκμηριωμένες πληροφορίες. Οι οικονομολόγοι με εξειδίκευση στα Business Analytics χρησιμοποιούν στατιστικά και πληροφοριακά εργαλεία για να εξετάσουν πολύπλοκα και μεγάλα σύνολα δεδομένων (Big Data), που προέρχονται από αγορές, πελάτες, ψηφιακές πλατφόρμες ή ακόμα και από αισθητήρες (Internet of Things). Παράγουν αναφορές, κάνουν προβλέψεις και σχεδιάζουν τρόπους για τον εντοπισμό ή και τη μείωση χρηματοοικονομικών κινδύνων, ενισχύοντας τη λήψη αποφάσεων σε διοικητικό ή επενδυτικό επίπεδο. Για να επιτύχει κάποιος στον συγκεκριμένο κλάδο, απαιτείται: πολύ καλή γνώση μαθηματικών και στατιστικής, εξοικείωση με λογισμικά ανάλυσης δεδομένων (όπως Python, R, Power BI, Tableau, SQL), κατανόηση των οικονομικών και επιχειρησιακών διαδικασιών, ικανότητα να «μεταφράζει» αριθμούς και αναλύσεις σε κατανοητές και πρακτικές προτάσεις για μη ειδικούς, αναλυτική και στρατηγική σκέψη.

Στο Fintech

Το FinTech (Χρηματοοικονομική Τεχνολογία) αλλά και το Finternet* περνούν τη «χρυσή εποχή» τους. Ρόλος των fintech επαγγελματιών είναι να βοηθούν τις επιχειρήσεις και το Δημόσιο να αυτοματοποιήσουν πολλές από τις χρηματοοικονομικές δραστηριότητές τους με ψηφιακό τρόπο, να μειώσουν το λειτουργικό κόστος, να αυξήσουν την παραγωγικότητα, και να προσφέρουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες μέσα από τις νέες τεχνολογίες: digital banking, τεχνητή νοημοσύνη, κ.ά. Για να καταλάβεις το πόση ανάπτυξη έχει η σταδιοδρομία στο Fintech, αρκεί να πούμε ότι μόνο μέσα στο 2024, ξεκίνησαν να λειτουργούν παγκοσμίως ακόμα 30.000 νέες εταιρείες σε αυτόν τον καινούργιο τεχνο-οικονομικό κλάδο.  

*Τι είναι... Finternet; Είναι το σχέδιο για ένα δίκτυο (όπως το internet) που όμως συνδέει χρηματοοικονομικά στοιχεία για να κάνει τη ζωή μας και τη ζωή των επιχειρήσεων πιο εύκολη. Είναι νέος όρος και θα τον συναντάμε όλο και περισσότερο.

Στον τομέα της Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων και του Μάρκετινγκ

Η Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού επικεντρώνεται στη διαχείριση των εργαζομένων, που αποτελούν τον πυρήνα κάθε επιχείρησης. Ο/η επαγγελματίας στον τομέα αυτό αναλαμβάνει: την προσέλκυση και επιλογή προσωπικού, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων, την αξιολόγηση απόδοσης, τη διαχείριση αμοιβών και παροχών, την ενίσχυση του εργασιακού κλίματος και των σχέσεων μεταξύ εργαζομένων και διοίκησης.

Το Μάρκετινγκ είναι ο κόσμος της δημιουργικότητας και της στρατηγικής. Αφορά το πώς οι επιχειρήσεις κατανοούν τις ανάγκες των πελατών τους και δημιουργούν, προωθούν και διανέμουν προϊόντα ή υπηρεσίες με τρόπο που έχει αξία — όχι μόνο για την αγορά, αλλά και για την κοινωνία γενικότερα. Ο ρόλος του οικονομολόγου εδώ μπορεί να συνδυάσει: την ανάλυση καταναλωτικής συμπεριφοράς, την έρευνα αγοράς, την τιμολογιακή πολιτική, τη στρατηγική branding και επικοινωνίας, τον σχεδιασμό προϊόντων ή καμπανιών.

Στον τομέα της Εκπαίδευσης

Οι οικονομολόγοι μπορούν να εργαστούν ως καθηγητές/τριες σε Γενικά και Επαγγελματικά Λύκεια, κατόπιν συμμετοχής στη διαδικασία επιλογής εκπαιδευτικών μέσω ΑΣΕΠ — είτε με γραπτό διαγωνισμό, είτε με σύστημα μοριοδότησης (προσοντολόγιο). Οι υποψήφιοι εντάσσονται στον κλάδο ΠΕ 80 Οικονομίας. 

Εκτός από τον Δημόσιο τομέα, οι απόφοιτοι/ες Οικονομικών μπορούν να εργαστούν:

• σε ιδιωτικά σχολεία,
• σε φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης,
• σε ΣΑΕΚ (ΙΕΚ) και Κέντρα Δια Βίου Μάθησης.

Σε άλλα επαγγέλματα

Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα των σπουδών στα Οικονομικά είναι η ευελιξία. Οι γνώσεις και δεξιότητες που αποκτά ένας/μία απόφοιτος/η μπορούν να αξιοποιηθούν σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς, ακόμα και σε εκείνους που με την πρώτη ματιά φαίνονται «εκτός πεδίου».

Από πιο παραδοσιακές επιλογές, όπως:

• χρηματιστής,
• ασφαλιστικός σύμβουλος,
• διευθυντής επιχειρήσεων,
• merchandiser λιανικού εμπορίου,
• πωλητής ή
• στατιστικολόγος,

μέχρι πιο εναλλακτικές ή διατομεακές διαδρομές, όπως:

• πληροφορική,
• δημοσιογραφία και οικονομικό ρεπορτάζ,
• δημόσιες σχέσεις και επικοινωνία,
• κοινωνική και καταναλωτική έρευνα,
• ναυτιλιακά,
• τουρισμός και φιλοξενία,
• διοίκηση υπηρεσιών υγείας ή
• πολιτιστική διαχείριση.

Η αγορά εργασίας εξελίσσεται συνεχώς και η δυνατότητα ενός οικονομολόγου να προσαρμόζεται και να βρίσκει νέες εφαρμογές των γνώσεών του είναι μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα.

Ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τον κλάδο στον οποίο επιθυμεί να εξειδικευτεί, ένας/μία απόφοιτος/η Οικονομικών μπορεί να συνεχίσει τις σπουδές του σε πληθώρα αντικειμένων. Ενδεικτικά:

• Οικονομικά & Εφαρμοσμένα Οικονομικά
• Χρηματοοικονομική & Τραπεζική
• Λογιστική & Ελεγκτική
• Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA)
• FinTech (Χρηματοοικονομική Τεχνολογία)
• Ανθρώπινοι Πόροι (HR)
• Μάρκετινγκ & Δημόσιες Σχέσεις
• Διοίκηση Αγροδιατροφικού Τομέα
• Στατιστική & Κοινωνική Έρευνα
• Αναλογιστική Επιστήμη
• Κοινωνική Πολιτική
• Ναυτιλιακές Σπουδές
• Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας
• Εκπαίδευση / Εκπαίδευση Ενηλίκων
• Business Analytics
• Πληροφορική (ειδικά προγράμματα για μη πληροφορικούς)
• Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων
• Δημόσια Διοίκηση & Πολιτική
• Διεθνείς & Ευρωπαϊκές Σπουδές

Η επιλογή του μεταπτυχιακού καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και την εξειδίκευση ή τη «στροφή» που μπορεί να κάνει ένας οικονομολόγος στην καριέρα του.

 Για να βρεις όλα τα μεταπτυχιακά που υπάρχουν σε Ελλάδα & Κύπρο στον κλάδο των Οικονομικών Επιστημών, ψάξε στη μηχανή αναζήτησης του eduguide, γράφοντας τις αντίστοιχες λέξεις-κλειδιά (π.χ. «Οικονομικά», «Χρηματοοικονομικά, «Finance»).

Μπορείς να διαβάσεις περισσότερα για τις σπουδές στα Οικονομικά στο άρθρο μας εδώ.