Ξέρεις εκείνες τις στιγμές που κάθεσαι μπροστά στην οθόνη, έχεις 38 tabs ανοιχτά (μεταπτυχιακά, rankings, forums, deadlines) και απλώς… δεν κάνεις τίποτα; Ναι, αυτό που λέμε overthinking.

Αναλύεις, συγκρίνεις, ξανασκέφτεσαι, μπαίνεις στο TikTok “για ένα λεπτάκι” και πριν το καταλάβεις έχουν περάσει δύο ώρες και δεν έχεις αποφασίσει αν θες να κάνεις αίτηση στο πρόγραμμα ή όχι. Αν σου φαίνεται γνώριμο σενάριο, δεν είσαι μόνος/η.

Γιατί κολλάμε στο overthinking;

Όταν έχεις μπροστά σου σημαντικές αποφάσεις, όπως ποιο μεταπτυχιακό να διαλέξεις, αν θα φύγεις στο εξωτερικό, ή αν αξίζει να πας για διδακτορικό, είναι φυσιολογικό να φοβάσαι ότι θα κάνεις τη λάθος επιλογή. Η “παράλυση από ανάλυση” (analysis paralysis) συμβαίνει γιατί θέλουμε τη σωστή επιλογή και όχι απλώς “μια επιλογή”. Ο εγκέφαλός μας προσπαθεί να προβλέψει και να εξασφαλίσει το τέλειο αποτέλεσμα.

Το σκληρό, αλλά ανακουφιστικό, reality check είναι πως η τέλεια επιλογή δεν υπάρχει. Κάθε δρόμος έχει τα δικά του υπέρ και κατά. Η υπερανάλυση σπάνια σε φέρνει πιο κοντά στην απάντηση. Το μόνο που κάνει είναι να σε εξαντλεί και να καθυστερεί την πρόοδό σου.

Πώς να το σταματήσεις

1. Θύμισε στον εαυτό σου γιατί ξεκίνησες
Αν ψάχνεις μεταπτυχιακό, δεν το κάνεις τυχαία. Θέλεις να εξελιχθείς, να αλλάξεις κατεύθυνση, να ανοίξεις νέες προοπτικές. Επικεντρώσου στον αρχικό σου στόχο, όχι στις χιλιάδες πιθανότητες που σε μπερδεύουν. Όσο πιο ξεκάθαρο είναι το «γιατί» σου, τόσο πιο εύκολα θα βρεις το «πού» που σε εξυπηρετεί.

2. Βάλε αυστηρά deadlines
Βάλε προθεσμία στον εαυτό σου: «Μέχρι την Παρασκευή στις 18:00 θα έχω καταλήξει στις 3 επιλογές που θα κάνω αίτηση». Αυτό αναγκάζει τον εγκέφαλό σου να σταματήσει την ατέρμονη αναζήτηση δεδομένων και να προχωρήσει στην πράξη. Διάβασε και τα άρθρα μας εδώ και εδώ, αν η αναβλητικότητά σου σε δυσκολεύει να πάρεις αποφάσεις.

3. Μίλα με ανθρώπους που βρέθηκαν στη θέση σου
Κάποιες φορές χρειάζεται απλώς μια κουβέντα με κάποιον/α που έχει περάσει από την ίδια φάση. Ένας φίλος, μία συμφοιτήτρια, κάποιος γνωστός σου που ήδη έκανε το μεταπτυχιακό που σκέφτεσαι. Θα σου δώσει πιο "ανθρώπινες" απαντήσεις από τη Google.

4. Βάλε τις σκέψεις σου στο χαρτί
Πάρε ένα χαρτί και γράψε: Ποια είναι τα θετικά και αρνητικά κάθε επιλογής; Τι σε φοβίζει πραγματικά σε καθεμία; Όταν βλέπεις τις σκέψεις σου γραμμένες, συνειδητοποιείς συχνά ότι μερικά «προβλήματα» δεν είναι τόσο μεγάλα όσο φάνταζαν μέσα στο μυαλό σου.

5. Αποδέξου την αβεβαιότητα
Ό,τι κι αν διαλέξεις, πάντα θα υπάρχει μια μικρή αβεβαιότητα. Και αυτό είναι ΟΚ. Οι άνθρωποι που προχωρούν δεν είναι αυτοί που έχουν όλες τις απαντήσεις, αλλά αυτοί που τολμούν να κάνουν το επόμενο βήμα, ακόμα κι όταν δεν είναι σίγουροι για το αποτέλεσμα.

Η υπερανάλυση δεν είναι «τεμπελιά» ή «αναποφασιστικότητα». Είναι ένδειξη ότι νοιάζεσαι πολύ για τις αποφάσεις σου. Απλώς πρέπει να θυμάσαι ότι η πράξη ξεπερνά τη σκέψη. Αν δεν κινηθείς, τίποτα δεν αλλάζει. Κάθε εμπειρία, σωστή ή λάθος, προσθέτει κάτι μοναδικό στην πορεία σου. Η καλύτερη στιγμή για να πάρεις μια απόφαση δεν είναι όταν νιώσεις 100% έτοιμος/η, γιατί αυτή η στιγμή μπορεί να μην έρθει ποτέ.

Extra Tip:
Αν θες να ξεκαθαρίσεις το μυαλό σου, μπες στο eduguide.gr και παίξε λίγο με τα φίλτρα αναζήτησης. Δες τι προγράμματα υπάρχουν, σύγκρινε, ακολούθησε τα αγαπημένα σου. Όχι για να τα αναλύσεις μέχρι τελικής πτώσης, αλλά για να αρχίσεις να κάνεις τα πρώτα βήματα. Μικρά, αλλά πραγματικά!

Κέιμενο: Βάλια Κοντού
Εικόνα: Canva