Μπορεί κανείς να μην έχει εικόνα για τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών που υπάρχουν στα ελληνικά Πανεπιστήμια. Είναι σίγουρο όμως ότι όλοι έχουμε ακούσει ή διαβάσει για το ΠΜΣ "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων" του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών που δίνει το παρών σε κάθε καταστροφικό γεγονός και κλείνει φέτος ένδεκα συνεχή έτη λειτουργίας.

Ο εμπνευστής, ιδρυτής και Διευθυντής του Προγράμματος, Καθηγητής Ευθύμης Λέκκας απαντώντας σε 5 ερωτήσεις συνοψίζει τα χαρακτηριστικά που καθιστούν το Πρόγραμμα καινοτόμο, πρωτοποριακό και μοναδικό στο χώρο του.

Ερώτηση: Τι καθιστά παγκόσμια κορυφαίο το ΠΜΣ "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων";

Απάντηση: Οι διεθνείς αξιολογήσεις και το τεράστιο ενδιαφέρον για εγγραφές στο Πρόγραμμα κάθε χρόνο. Φέτος πιστοποιηθήκαμε από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, με τη μέγιστη βαθμολογία και στις έξι αρχές που διέπουν τη διαδικασία αξιολόγησης.

Το Πρόγραμμα έχει επιπλέον διεθνή απήχηση, δεδομένου ότι διαμορφώνει την Επιστήμη της Διαχείρισης των Κρίσεων και των Καταστροφών από την ίδια την εμπλοκή μας στα παγκόσμια και εθνικά κυρίαρχα γεγονότα, όπως οι αποστολές αντιμετώπισης των καταστροφών ενδεικτικά της Ρόδου (2013), της Κεφαλονιάς (2014), της Λευκάδας (2015), της Νεάπολης (2015), των Ιωαννίνων (2016), του Αμύνταιου (2017), της Λέσβου (2017), της Κω (2017), της Μάνδρας Αττικής (2017) και της Ανατολικής Αττικής (2018), της Ζακύνθου (2018), του Πλωμαρίου Λέσβου (2018), των Χανίων (2019), της Χαλκιδικής (2019), της Αθήνας (2019), της Κινέτας (2019), της Ηπείρου (2020), της Εύβοιας (2020), της Καρδίτσας (2020), της Σάμου (2020), της Ελασσόνας (2021), της Θεσσαλίας (2021), του Σχίνου (2021), της Αττικής (2021), της Εύβοιας (2021), της Πεντέλης (2022), της Αγίας Πελαγίας Κρήτης (2022), της Ρόδου (2023), της Θεσσαλίας (2023), αλλά και στο Port au Prince (Αϊτή, 2010), στο Christchurch (Νέα Ζηλανδία, 2011), στο Tohoku (Ιαπωνία, 2011), στο Van (Τουρκία, 2011), στην Emilia Romagna (Ιταλία, 2012), στο Kathmandu (Νεπάλ, 2015), στο Amatrice (Ιταλία, 2016), στην Ischia (Ιταλία, 2017), στο Mexico City (Μεξικό, 2017), στο Hualien (Ταϊβάν, 2018), στο Kilauea (Χαβάη, 2018), στο Cusco (Περού, 2018), στο Palu και στη Sunda Strait (Ινδονησία, 2018), στο Durres (Αλβανία, 2019), στο Elazig (Τουρκία, 2020), στη Beirut (Λίβανος, 2020), στον Arakapas (Κύπρος, 2021), στο La Palma (Κανάριες Νήσοι, 2021) και στο Gaziantep (Τουρκία-Συρία, 2023).

Η εμπειρία και τα νέα δεδομένα από τις αποστολές αυτές μετουσιώνονται άμεσα σε νέα, πρωτογενή, εφαρμοσμένη γνώση και μεταλαμπαδεύονται από κορυφαίους καθηγητές απευθείας στους μεταπτυχιακούς μας φοιτητές, αλλά και στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα μέσω δημοσιεύσεων.

Ερώτηση: Ποια τα αντικείμενα του ΠΜΣ και πόσο αυτά αφορούν επιστήμονες εκτός STEM (π.χ. θεωρητικούς επιστήμονες, εκπαιδευτικούς ή οικονομολόγους);

Απάντηση: Οι ειδικεύσεις που παρέχει το νέο, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων" είναι α. Διαχείριση Κινδύνων, Καταστροφών και Κρίσεων, β. Εκπαιδευτικές Πολιτικές για την Κλιματική Κρίση και το Περιβάλλον και γ. Κλιματική Κρίση, Διαχείριση Περιβάλλοντος και Διακυβέρνηση. Πρόκειται για ένα πακέτο ειδικεύσεων με εφαρμοσμένο χαρακτήρα που καλύπτει ολιστικά ένα σύγχρονο παγκόσμιο πρόβλημα με πολλές προεκτάσεις, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές. Η διαρκώς αυξανόμενη εκδήλωση φυσικών καταστροφών σχετίζεται άμεσα με την Κλιματική Κρίση. Θα ήταν λάθος να προσεγγίζονται ξεχωριστά το ένα από το άλλο. Ο τρόπος αντιμετώπισης από την πλευρά της ανθρωπότητας απαιτεί αφενός την αντίστοιχη κουλτούρα, απόρροια εκπαιδευτικών πολιτικών, αφετέρου προσαρμοσμένες στρατηγικές διακυβέρνησης, που δεν έχουν σχέση με όσα γνωρίζαμε στο παρελθόν. Το ΠΜΣ παρέχει την τεχνογνωσία για την ολιστική προσέγγιση του προβλήματος, με βάση τις απαιτήσεις του πλαισίου Sendai και έχοντας στη φαρέτρα του τη γνώση και την εμπειρία διεθνών ερευνών και πρακτικών που μεταλαμπαδεύονται στους μεταπτυχιακούς φοιτητές από μία σειρά έμπειρων και αναγνωρισμένων καθηγητών.

Όπως είναι αντιληπτό, τα αντικείμενα του ΠΜΣ ξεφεύγουν από τη στενή προσέγγιση των θετικών επιστημών. Βασικά στοιχεία του αντικειμένου πηγάζουν από τις Θετικές Επιστήμες (Γεωλογία, Φυσική, Χημεία), η στόχευση ωστόσο του Προγράμματος υπερβαίνει τη μελέτη των φαινομένων per se, θέτοντας στο μικροσκόπιο τα αίτια, τις συνέπειες, τη νομοθεσία, τη διαχείριση, και έχοντας όραμα τη διαχείριση, την εκπαίδευση και τη διακυβέρνηση με νέα, σύγχρονη, μακροπρόθεσμη και προσαρμοσμένη οπτική.

Ερώτηση: Τι καθιστά το ΠΜΣ τόσο επιτυχημένο; Ποια είναι η "συνταγή της επιτυχίας" του;

Απάντηση: Τα αντικείμενα του Προγράμματος έχουν εξαιρετικά σύγχρονο και επίκαιρο χαρακτήρα και η προσέγγισή τους είναι από τη φύση της δι-επιστημονική. Στη διαχείριση περιβάλλοντος, καταστροφών και κρίσεων δεν περισσεύει καμία Επιστήμη. Έτσι, στο Μεταπτυχιακό συμμετέχουν εκτός από νέους πτυχιούχους, στελέχη του δημόσιου τομέα,  εκπαιδευτικοί, ένστολοι κάθε κατηγορίας, αιρετοί και στελέχη Ο.Τ.Α., Βουλευτές, Υπουργοί και στελέχη ιδιωτικών επιχειρήσεων. Η συνύπαρξη και η κατάθεση απόψεων και εμπειριών από ανθρώπους διαφορετικού επιστημονικού υπόβαθρου, αλλά και από ανθρώπους από διαφορετικές θέσεις ευθύνης (αιρετούς,  επιτελικούς, επιχειρησιακούς), προκαλεί μία δημιουργική ζύμωση, διευρύνει την οπτική όλων και παράγει γνώση. Μια γνώση χρήσιμη και γόνιμη, μία γνώση που ξεφεύγει από τη "στενή" και "στεγνή" επιστήμη που συχνά "κλεισμένη στους τέσσερις τοίχους" αγνοεί την κοινωνία και τις ανάγκες της. Θεωρώ ότι το σύνολο των αποφοίτων του ΠΜΣ εδώ και δέκα "σειρές" έδωσαν και πήραν από αυτό, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και αυτήν την εμπειρία μεταδίδουν. Αν υπάρχει συνταγή επιτυχίας, αυτή είναι τα πρόσωπα του ΠΜΣ, διδάσκοντες, στελέχη, απόφοιτοι και φοιτητές του.

Ερώτηση: Γιατί κάνετε συχνά λόγο για κοινωνικό αντίκτυπο του Μεταπτυχιακού;

Απάντηση: Το ΠΜΣ μέσα σε αυτά τα χρόνια έχει δημιουργήσει μια κοινότητα ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα και ανησυχίες. Αυτή η κοινότητα σε στενότερο ή ευρύτερο κύκλο δρα και αντιδρά σε κάθε συμβάν που εκδηλώνεται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Όπως ειπώθηκε, μία σειρά ερευνητικών αποστολών εντός και εκτός συνόρων, μία σειρά τευχών ενημερωτικών Newsletter, μία σειρά εκδηλώσεων και ανθρωπιστικών παρεμβάσεων, αλλά και μία σειρά παρεμβάσεων σε επίπεδο αποφάσεων και χάραξης πολιτικής είναι αποτέλεσμα δουλειάς του ΠΜΣ "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων" και των ανθρώπων του.

Ερώτηση: Τι θα λέγατε σε μία εργαζόμενη μητέρα που ζει λ.χ. στη Θράκη και θα ήθελε μεν πολύ να παρακολουθήσει το Πρόγραμμα, δεν διανοείται ωστόσο ότι θα τα καταφέρει;

Απάντηση: Τα έχουν ήδη καταφέρει πολλές εργαζόμενες μητέρες από τη Θράκη, τη Θεσσαλία, τα Επτάνησα, ακόμα και από το εξωτερικό. Θα της έλεγα ότι τα μαθήματα υλοποιούνται με τέτοιο τρόπο, ώστε είναι δυνατή η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, "σύγχρονη" και "ασύγχρονη", ώστε ανεξάρτητα από το χώρο διαμονής και εργασίας τους, οι μεταπτυχιακοί μας φοιτητές μπορούν να προσαρμόσουν τις απαιτήσεις του Προγράμματος, στη δική τους ρουτίνα. Το μόνο που απαιτείται από αυτούς είναι να έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ, θέληση και διάθεση.

Αιτήσεις θα γίνονται δεκτές έως και την Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου 2024, για έναρξη σπουδών το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025. 

Ιστοσελίδα μεταπτυχιακού προγράμματος: https://edcm.edu.gr/el/