Ακόμα και να μην έχετε ασχοληθεί ποτέ με τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών που υπάρχουν στα ελληνικά Πανεπιστήμια, είναι σίγουρο ότι έχετε ακούσει ή διαβάσει για το ΠΜΣ "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων" του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών που κλείνει φέτος δέκα συναπτά έτη λειτουργίας και δίνει το παρών σε κάθε καταστροφικό γεγονός.
Ο εμπνευστής, ιδρυτής και Διευθυντής του Προγράμματος, Καθηγητής Ευθύμης Λέκκας απαντά σε 5 ερωτήσεις συνοψίζοντας τα χαρακτηριστικά που καθιστούν το Προγραμμα καινοτόμο, πρωτοποριακό και μοναδικό στο χώρο του.

Ερώτηση: Τι καθιστά παγκόσμια κορυφαίο το ΠΜΣ "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων";
Aπάντηση: Οι διεθνείς αξιολογήσεις και το τεράστιο ενδιαφέρον για εγγραφές στο Πρόγραμμα κάθε χρόνο. Οι λόγοι της διεθνούς απήχησης του Προγράμματος σε διεθνές επίπεδο είναι η διαμόρφωση της Επιστήμης της Διαχείρισης των Κρίσεων και των Καταστροφών από την ίδια την εμπλοκή μας στα παγκόσμια και εθνικά κυρίαρχα γεγονότα, όπως οι αποστολές αντιμετώπισης των καταστροφών ενδεικτικά της Ρόδου (2013), της Κεφαλονιάς (2014), της Λευκάδας (2015), της Νεάπολης (2015), των Ιωαννίνων (2016), του Αμύνταιου (2017), της Λέσβου (2017), της Κω (2017), της Μάνδρας Αττικής (2017) και της Ανατολικής Αττικής (2018), της Ζακύνθου (2018), του Πλωμαρίου Λέσβου (2018), των Χανίων (2019), της Χαλκιδικής (2019), της Αθήνας (2019), της Κινέτας (2019), της Ηπείρου (2020), της Εύβοιας (2020), της Καρδίτσας (2020), της Σάμου (2020), της Ελασσόνας (2021), της Θεσσαλίας (2021), του Σχίνου (2021), της Αττικής (2021), της Εύβοιας (2021), της Πεντέλης (2022), της Αγίας Πελαγίας Κρήτης (2022), της Ρόδου (2023), αλλά και στο Port au Prince (Αϊτή, 2010), στο Christchurch (Νέα Ζηλανδία, 2011), στο Tohoku (Ιαπωνία, 2011), στο Van (Τουρκία, 2011), στην Emilia Romagna (Ιταλία, 2012), στο Kathmandu (Νεπάλ, 2015), στο Amatrice (Ιταλία, 2016), στην Ischia (Ιταλία, 2017), στο Mexico City (Μεξικό, 2017), στο Hualien (Ταϊβάν, 2018), στο Kilauea (Χαβάη, 2018), στο Cusco (Περού, 2018), στο Palu και στη Sunda Strait (Ινδονησία, 2018), στο Durres (Αλβανία, 2019), στο Elazig (Τουρκία, 2020), στη Beirut (Λίβανος, 2020), στον Arakapas (Κύπρος, 2021), στο La Palma (Κανάριες Νήσοι, 2021) και στο Gaziantep (Τουρκία-Συρία, 2023).
Τα νέα δεδομένα, αλλά και η εμπειρία από τις αποστολές αυτές μετουσιώνονται άμεσα σε νέα, πρωτογενή, εφαρμοσμένη γνώση και μεταλαμπαδεύονται από κορυφαίους καθηγητές απευθείας στους μεταπτυχιακούς μας φοιτητές, αλλά και στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.

Ερώτηση: Ποια τα αντικείμενα του ΠΜΣ και πόσο αυτά αφορούν επιστήμονες εκτός STEM (θεωρητικούς επιστήμονες π.χ. ή οικονομολόγους);
Aπάντηση: Οι ειδικεύσεις που παρέχει το νέο, τροποποιημένο Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων" είναι α. Διαχείριση Κινδύνων, Καταστροφών και Κρίσεων, β. Εκπαιδευτικές Πολιτικές για την Κλιματική Κρίση και το Περιβάλλον και γ. Κλιματική Κρίση, Διαχείριση Περιβάλλοντος και Διακυβέρνηση. Πρόκειται για ένα πακέτο ειδικεύσεων με εφαρμοσμένο χαρακτήρα που καλύπτει ολιστικά ένα σύγχρονο παγκόσμιο πρόβλημα με πολλές προεκτάσεις, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές. Η διαρκώς αυξανόμενη εκδήλωση φυσικών καταστροφών σχετίζεται άμεσα με την Κλιματική Κρίση. Θα ήταν λάθος να προσεγγίζονται ξεχωριστά το ένα από το άλλο. Ο τρόπος αντιμετώπισης από την πλευρά της ανθρωπότητας απαιτεί αφενός την αντίστοιχη κουλτούρα, απόρροια εκπαιδευτικών πολιτικών, αφετέρου προσαρμοσμένες στρατηγικές διακυβέρνησης, που δεν έχουν σχέση με όσα γνωρίζαμε στο παρελθόν. Το ΠΜΣ παρέχει την τεχνογνωσία για την ολιστική προσέγγιση του προβλήματος, με βάση τις απαιτήσεις του πλαισίου Sendai και έχοντας στη φαρέτρα του τη γνώση και την εμπειρία διεθνών ερευνών και πρακτικών που μεταλαμπαδεύονται στους μεταπτυχιακούς φοιτητές από μία σειρά έμπειρων και αναγνωρισμένων καθηγητών.
Όπως είναι αντιληπτό, τα αντικείμενα του ΠΜΣ ξεφεύγουν από τη στενή προσέγγιση των θετικών επιστημών. Είναι προφανές ότι βασικά στοιχεία του αντικειμένου πηγάζουν στις Θετικές Επιστήμες (Γεωλογία, Φυσική, Χημεία), η στόχευση ωστόσο του Προγράμματος υπερβαίνει τη μελέτη των φαινομένων per se, θέτοντας στο μικροσκόπιο τα αίτια, τις συνέπειες, τη νομοθεσία, τη διαχείριση, και έχοντας όραμα μία εκπαίδευση και μία διακυβέρνηση με νέα σύγχρονη, μακροπρόθεσμη και προσαρμοσμένη προοπτική.

Ερώτηση: Τι καθιστά το ΠΜΣ τόσο επιτυχημένο; Ποια είναι η "συνταγή της επιτυχίας" του;
Aπάντηση: Τα αντικείμενα του Προγράμματος έχουν εξαιρετικά επίκαιρο χαρακτήρα και η προσέγγισή τους είναι από τη φύση της δι-επιστημονική. Στη διαχείριση περιβάλλοντος, καταστροφων και κρίσεων δεν περισσεύει καμία Επιστήμη. Έτσι, στο Μεταπτυχιακό συμμετέχουν εκτός από νέους πτυχιούχους, στελέχη του δημόσιου τομέα,  εκπαιδευτικοί, ένστολοι κάθε κατηγορίας, αιρετοί και στελέχη Ο.Τ.Α., Βουλευτές, Υπουργοί και στελέχη ιδιωτικών επιχειρήσεων. Η συνύπαρξη και η κατάθεση απόψεων και εμπειριών από ανθρώπους διαφορετικού επιστημονικού υπόβαθρου, αλλά και από ανθρώπους από διαφορετικές θέσεις ευθύνης (αιρετούς,  επιτελικούς, επιχειρησιακούς), αποτελεί μία δημιουργική ζύμωση, διευρύνει την οπτική όλων και παράγει γνώση. Μια γνώση χρήσιμη και γόνιμη, μία γνώση που ξεφεύγει από τη "στενή" και "στεγνή" επιστήμη που συχνά "κλεισμένη στους τέσσερις τοίχους" αγνοεί την κοινωνία και τις ανάγκες της. Θεωρώ ότι το σύνολο των αποφοίτων του ΠΜΣ εδώ και εννέα "σειρές" έδωσαν και πήραν από αυτό, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και αυτήν την εμπειρία μεταδίδουν. Αν υπάρχει συνταγή επιτυχίας, αυτή είναι τα πρόσωπα του ΠΜΣ, διδάσκοντες, στελέχη, απόφοιτοι και φοιτητές του.

Ερώτηση: Γιατί κάνετε συχνά λόγο για κοινωνικό αντίκτυπο του Μεταπτυχιακού;
Απάντηση: Το ΠΜΣ μέσα σε αυτά τα χρόνια έχει δημιουργήσει μια κοινότητα ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα και ανησυχίες. Αυτή η κοινότητα σε στενότερο ή ευρύτερο κύκλο δρα και αντιδρά σε κάθε συμβάν που εκδηλώνεται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Όπως ειπώθηκε, μία σειρά ερευνητικών αποστολών εντός και εκτός συνόρων, μία σειρά τευχών ενημερωτικών Newsletter, μία σειρά ανθρωπιστικών παρεμβάσεων, αλλά και μία σειρά παρεμβάσεων σε επίπεδο αποφάσεων και χάραξης πολιτικής είναι αποτέλεσμα του ΠΜΣ "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και Κρίσεων" και των ανθρώπων του.

Ερώτηση: Τι θα λέγατε σε μία εργαζόμενη μητέρα που ζει π.χ. στη Θράκη και θα ήθελε μεν πολύ να παρακολουθήσει το Πρόγραμμα, δεν διαννοείται ωστόσο ότι θα το καταφέρει;
Απάντηση: Θα της έλεγα ότι τα έχουν ήδη καταφέρει πολλές εργαζόμενες μητέρες από τη Θράκη, τη Θεσσαλία, τα Επτάνησα, ακόμα και από το εξωτερικό. Τα μαθήματα βασίζονται στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, "σύγχρονη" και "ασύγχρονη", ώστε ανεξάρτητα από το χώρο διαμονής και εργασίας τους, οι μεταπτυχιακοί μας φοιτητές μπορούν να προσαρμόσουν τις απαιτήσεις του Προγράμματος, στις δική τους ρουτίνα. Το μόνο που απαιτείται από αυτούς είναι να έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ, θέληση και διάθεση.

Δρ. Ευθύμης Λέκκας
Καθηγητής
Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας &
Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών
Διευθυντής Εργαστηρίου Διαχείρισης Καταστροφών
Διευθυντής ΠΜΣ "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών & Κρίσεων" 

π. Πρόεδρος Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος
Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας

Τηλ: 2107274410, 6977416417
Τηλ/Fax: 2107274783
www.elekkas.gr